Charter Document - 02195081
Charter Number: | 02195081 |
---|---|
Cartulary Title: | Recueil des Chartes de l'Abbaye de Cluny |
Charter Language: | Latin |
Charter Origin: | Papal |
Charter Type(s): | Mandate |
Date: | 1265 |
Date type: | Internal, Calendar, Papal |
Resource Link(s): |
Reference Document for this Embedded Document Embedded Document TELMA - Aposcripta Archives départementales des Bouches-du-Rhône - B 150 (p25) CCE: cartae cluniacenses electronicae |
Charter:
Clemens episcopus servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriam Cum jamdudum tractatum fuisset de regno Sicilie dilecto filio nobili viro Carolo comiti Andegavie et Provincie sub certis conditionibus concedendo felicis recordationis Urbanus papa quartus predecessor noster tractatum hujusmodi plena voluntate resumens dilectum filium magistrum Albertum notarium nostrum ad eumdem comitem destinavit certis conditionibus eidem notario traditis sub quibus si comes ipse acceptaret easdem dicti regni collatio fieret prout idem predecessor de suorum fratrum consilio duceret ordinandum Cumque ipse notarius ad eumdem perveniens comitem et super ipsis conditionibus sollicite ac prudenter conferens cum eidem domino predecessori quid ipse comes addi quid minui quid omnino tolli quidque immutari vellet et peteret fideliter retulisset idem predecessor deliberatione cum fratribus suis habita quasdam super eisdem conditionibus modificationes edidit intendens per hoc ejusdem comitis satisfacere voluntati Sed hujusmodi tractatu precedente contigit ipsum comitem in senatorem urbis eligi et ad illius regimen evocari et licet in eisdem conditionibus contineretur expresse quod sibi non liceret vel quod non posset in urbe ipsa senatoriam recipere dignitatem et prefatus predecessor diligenter attendens quod si predictus comes regimen ipsum taliter susciperet jus Ecclesie romane ad cujus dominum dicta urbs plene pertinet graviter lederetur et volens indemnitati ejusdem Ecclesie precavere ipsi comiti speciales super hoc literas direxisset idem tamen comes senatum ipsius urbis seu dictum regimen recepit contra formam in ejusdem litens deprehensam Quod cum postmodum ad eorumdem predecessoris et fratrum notitiam pervenisset ipsi congruos exquisivere modos certasque perscrutati sunt vias quibus idem comes posset saltem ad tempus eodem uti senatu vel dictum regimen exercere quod ad promotionem negotii prefati regni multum sibi valere poterat et prodesse ita quod ipso finito tempore dictum senatum vel regimen dimittere teneretur ne generaretur prejudicium eidem romane Ecclesie que sola in solidum dicte urbis dominium sibi justissime vindicans et non sortis impatiens in hac parte sustinere non posset sine gravissimo prejudicio et enormi jactura sive in perpetuum sive fid longum tempus quemquam inibi dominari Unde idem predecessor dilectum filium nostrum tituli Sancte Cecilie presbyterum cardinalem pro predicto ipsius regni negotio in Franciam commisso sibi plene legationis officio dirigens et duas sibi formas super ejusdem senatus articulo exprimens et exhibens ut si prima dicto comiti non placeret saltem sisteret et quiesceret in secunda inter alia continentia totum ipsum negotium prefato cardinali imposita et injuncta commisit eidem quod postquam tam super dicti senatus capitulo quam super quibusdam conditionibus et modificationibus ac ceteris aliis cum ipso comite concordasset conscriptis vel lectis omnibus in presentia carissimi in Christo filii nostri regis Francie illustris posset idem cardinalis dicto comiti promittere ipsius predecessoris et Ecclesie romane nomine quod postquam sine gravi scandalo Ecclesias gallicane de exhibenda ipsi comiti decima ecclesiasticorum proventuum quam petierat ordinatum existeret et concessum et negotium pro quo carissimus in Christo filius noster rex Anglorum illustris et Eadmundus natus ejus erant ipsius predecessoris auctoritate citati foret per apostolicam sedem decisum et pax inter carissimam in Christo filiam nostram Margaritam illustrem reginam Francorum et ipsum comitem existeret reformata vel saltem per eundem cardinalem vel per alium seu alios quos idem rex Francie duceret deputandos talis super pace hujusmodi tractatus procederet quo esset idem rex Francie contentus daretur ipsi comiti ab eadem sede prefatum regnum Sicilie cum juribus et pertinentiis suis sub conditionibus tractatis et hinc inde firmatis seu acceptatis non mutandis nec augendis vel minuendis in totum vel aliquam sui partem et de sic dando ipso regno daret idem cardinalis dicto comiti suas literas ejusdem comitis literis de sic recipiendo prefato regno ab eodem cardinale versa vice receptis Finalem autem concessionem et investituram ejusdem regni sibi dictus predecessor specialiter reservavit Prefatus vero cardinalis tam super dicto senatus articulo quam super conditionibus et omnibus aliis cum ipso comite conveniens et concordans fecit eidem comiti de conferendo sibi predicto regno Sicilie promissionem nomine ipsius predecessoris et ejusdem Ecclesie romane juxta premissam ab eodem predecessore traditam sibi formam eodem comite promissionem de illo sic recipiendo similiter faciente datis et receptis super hoc literis hinc et inde prout in ipsis literis dicitur plenius contineri Porro dicto predecessore interim viam universe carnis ingresso et nobis licet immeritis in apostolatus officio substitutis eidem prefati cardinalis et comes transmissis propter hoc solemnibus nuntiis nobis humiliter supplicarunt ut cum de predicta decima exhibenda in subsidium negotii jam juxta ipsius predecessoris intentionem et votum ordinatum existeret et circa prefate pacis tractatum idem cardinalis juxta beneplacitum prefati regis Francie processerit cujus in hoc dictus voluit predecessor considerari et inspici voluntatem premissum negotium pro quo jam dictus rex Anglie et Eadmundus citati fuerant per definitivam sententiam decidere ac ad perfectionem et consummationem prefati negotii regni Sicilie procedere curaremus Nos autem et fratres nostri super iis attente pensantes et sollicite conferentes comperimus eundem predecessorem predictis regi Anglie et Eadmundo suas literas destinasse per quas inter alia ipsis reservata sibi tractandi disponendi et ordinandi de ipso negotio cum quovis alio principe vel cum quacumque alia persona mallet sua et romane Ecclesie libertate de fratrum suorum consilio apostolica auctoritate citavit ut si forsan in predicto regno Sicilie per concessionem factam eidem Eadmundo a felicis recordationis Alexandro papa IV predecessore nostro seu pro quacumque alia collatione seu concessione si quam ipsis vel eorum alteri de ipso regno ab apostolica sede vel ejus nuntiis seu legatis factam fore assererent vel ex quacumque alia causa crederent se aliquod jus habere quatuor menses a die receptionis literarum ipsorum computandos quos eis pro peremptorio assignavit termino per se vel personas idoneas de toto negotio sufficienter instructas cum omnibus juribus et munimentis eorum apostolico se conspectui presentarent proposituri jus suum si quod se in predicto regno Sicilie habere confiderent ac facturi de ipso fidem plenariam et justam sententiam recepturi Expresse predicens et aperte prenuntians quod sive comparerent sive non ipse ex tunc ad jus predicte Ecclesie declarandum et perpetuum silentium iis quos in eodem regno Sicilie jus non habere constaret imponendum et ad pronuntiandum discernendum et statuendum quidquid super hoc eidem Ecclesie ipsiusque honori ac libertati suadente justitia expedire videret constanter procederet eorum absentia non obstante Comperimus insuper prefatas literas fuisse dictis regi Anglie et Eadmundo per venerabilem fratrem nostrum archiepiscopum cusentinum quem idem Urbanus predecessor propter hoc specialiter ad ipsos direxerat presentatas Constitit etiam nobis quod ipse nec intra terminos nec in termino nec etiam post terminum comparuerunt apud sedem apostolicam per idoneos procuratores seu personas sufficienter instructas propter quod forsitan videbatur quod contumaces existerent nosque procedere in negotio eis sic absentibus sine juris offensione possemus Sed ad defensionem ipsorum non inconvenienter dici poterat quod etiamsi nullam habebant excusationem absentie debebat tamen a nobis propter subsequentum dicti predecessoris qui eos citaverat obitum novum emanare citationis edictum cum jure civili sit cautum quod licet ab antecessore impletus sit numerus edictorum solet tamen unum dare successor Quod si jure urgente judices alii observant multo magis romanum decet observare pontificem cujus extensior debet esse humanitas sicut liberior est potestas ut in quo est plenitudo auctoritatis sit et mansuetudinis amplitudo Id quoque in eorum munimen non incongrue veniebat quod hujusmodi peremptorii dilatione pendente cum adhuc tantum restaret de tempore quod citatis ad veniendum sufficere forte poterat vel mittendum gravis et amara turbatio in Anglia supervenit predicto rege Anglie ac dilecto filio nobili viro Eduardo ejus primogenito a subditis suis hostiliter subactis et miserabiliter ac ignominiose tractis Et licet dictus Eadmundus citra mare commorans in potestatem hostium non devenerit tamen filius familias et minor annis personam non habuit in judicio existendi nec eidem suus pater assistere potuit sua per suos libertate privatus quare non immerito videbatur quod neuter posset de jure contumax judicari Super iis igitur plena discussione premissa et habito fratrum nostrorum consilio ad hujus decisionem negotii per prolationem definitive sententie cum id fieri non valeret considerato statu in quo est absque manifesta justitie lesione non duximus procedendum Sane nobis et eisdem fratribus circa prefati regni Sicilie negotium instanter vigilantibus et anxie cogitantibus super ipso cum promissio a prefato cardinali memorato comiti de illo sibi conferendo facta nobis ad premissam decisionem ut dictum est non procedentibus minime posset inspecta forma quam eidem predicto cardinali Urbanus papa super hoc dederat adimpleri et si contingeret prefatos regem Anglie et Eadmundum de novo vel iterato citari multe confusioni ex hujusmodi dilatione subderetur negotium magnaque ipsi comiti et Ecclesie romane in tanta expectatione dispendia et gravia ipsius Ecclesie fidelibus pericula imminerent viam aliam breviorem et expeditam provida deliberatione preelegimus per quam facilius et melius ad complementum eodem negotio procedente ipsius Ecclesie ac dicti comitis honori et commodo et bono fidelium ipsorum statui provideretur efficacius et utilius et ingruentia damna et discrimina plenius et salubrius vitarentur Recensentes itaque ac relegentes tractatus multiplices inter ipsam Ecclesiam et predictos regem Anglie et Eadmundum super eodem regno habitos et processus ejusdem Ecclesie circa illos plene invenimus et aperte vidimus et cognovimus quod ipsa Ecclesia ejusdem regis fide sincera et clara devotione pensata volente ipsum in suo filio magnifice honorare ac in ejusdem regni negotio aliis catholicis principibus anteferre supradictus Alexander papa relato et exposito sibi ex parte prefati Eadmundi quod predictus notarius tunc apostolice sedis legatus ipsi Eadmundo et heredibus suis dictum regnum Sicilie in feudum de speciali auctoritate et mandato felicis recordationis Innocentii pape IV predecessoris nostri concesserat quodque idem Innocentius concessionem hujusmodi supplendo defectum si quis in ea fuerat auctoritate apostolica confirmavit eidem Eadmundo regnum predictum in feudum de nova concedens prout in suis dicebatur literis contineri concessionem et confirmationem hujusmodi sub conditionibus in privilegio apostolico inde confecto expressis approbavit de fratrum suorum consilio et assensu et sub eisdem considerationibus illas innovans regnum predictum dare fratrum ipsorum consensu dicto Eadmundo et ejus heredibus in feudum sub eisdem conditionibus perpetuo concessit et etiam confirmavit Reservavit autem expresse in eodem privilegio sibi ac in sua voluntate et potestate remansit dicere pronunciare vel proferre in scriptis vel sine scriptis de consilio vel sine consilio fratrum suorum predictis rege et Eadmundo ac alio etiam quocumque cujus forsitan interesset nequaquam vocatis et absque omni juris solemnitate approbatione innovatione concessione et confirmatione hujusmodi quas prefatis Eadmundo et heredibus sub certis conditionibus faciebat vacuas omnino esse nullumque robur vel valorem habere aut revocare cassare et irritare ipsas et cassas et irritas nuntiare si memoratus rex quasdam ex dictis conditionibus statutis terminis non impleret ita quod post hujusmodi pronuntiationem seu irritationem vel dictum prefate approbatio innovatio concessio et confirmatio nullius essent vel haberentur efficacie vel momenti Unde nos quia manifestum est et notorium predictas non fuisse conditiones impletas utentes libertate ac protestate in ipso privilegio per dictum Alexandrum papam eidem romane Ecclesie reservata sententialiter pronunciabimus habito nihilominus fratrum nostrorum consilio et assensu predictas approbationem innovationem con cessionem et confirmationem vacuas esse omnino nullumque robur vel valorem habere ac revocavimus cassavimus et irritavimus ipsas et cassas et irritas nuntiavimus ita quod nullius de cetero efficacie haberentur Advertimus insuper et liquido novimus quod ejusmodi concessio que de regno ipso a predicto notario et ejusdem concessionis confirmat io ac nova de illis collatio que a dicto Innocentio papa de fratrum suorum consilio nominato Eadmundo et ejus heredibus facte fuisse dicuntur nullum omnino valorem nullamque firmitatem habebant cum Ecclesie romane diligenter perquisitis et inspectis regestis et ipsius Innocentii pape ac predicti notarii processibus super eodem regno circa predictum Eadmundum habitis perfecte visis et examinatis et intente auditis et comprehensis dictis et assertionibus antiquorum ipsius Ecclesie cardinalium nec non et ipsius notarii ac aliorum fide dignorum de ipsa Ecclesia qui de toto negotio et processibus hujusmodi plenam notitiam habuerunt ac plenarie intellectis ipsius Ecclesie super hoc validis monimentis et consideratis ac discussis vigilanter omnibus que in iis attendenda et discutienda forent clare patuerit et constiterit manifeste certis vivis et efficacibus rationibus quod hujusmodi concessio confirmatio et collatio etiam si forte ipsas vel aliquas seu aliqua ex eis apparere vel ostendi contingeret in nullo ipsi Eadmundo prodesse ac nullum conferre jus nullamque utilitatem eidem prestare possent ne adjutum commodum aut adminiculum vel favorem tamquam vacue penitus et inanes nec possent eidem Ecclesie circa liberam ipsius regni dispositionem inferre alicujus obstaculi nocumentum Sed neque predicta que a prefato Urbano papa emanavit citatio nec illius cause vel questionis suspicio cujus fuit decisio postulata impedire possunt super hoc ipsius Ecclesie libertatem cum nec litigiosum factum sit ipsum regnum de cujus profecto dominio inter petitorem et possessorem questio non movetur nec etiam rebus sic se habentibus ut nunc sunt inter eandem Ecclesiam et prefatum regem Anglie vel dictum Eadmundum super ipsius regni dominio lis posset instituti de ejusdem regni possessione nec apud nos nec apud ipsos vel eorum alterum existente que sicut jure cavetur reali parit et parat adversarium actioni presertim cum idem Urbanus qui securus et certus erat quod de predicto regno libere disponere poterat in hujusmodi citatione que de ipsius affluente gratia et benignitate processit libertatem tractandi disponendi et ordinandi de ipso regno sibi expresse curaverit reservare Propter quod nos consideratis premissis omnibus diligenter et cognita plenius veritate auctoritate apostolica de fratrum nostrorum consilio et assensu declaravimus quod licitum et liberum omnino erat nobis et Ecclesie romane de prefato regno Sicilie omnibusque suis juribus districtibus et pertinentiis que pridem ad nos et eamdem Ecclesiam specialiter et plenarie spectant disponere providere statuere ac ordinare quodque libere ac plene absque omni ambiguitate secura conscientia poteramus illud in feudum concedere ac ejus regimen et gubernationem committere prout nobis et ipsi Ecclesie placeret et expediens videretur et quod supradictus Eadmundus et prefatus rex Anglie cui missa unquam a sede apostolica vel de ipsius mandato aut auctoritate de ipso regno collatio vel concessio facta fuit seu que vis alia persona preter ipsam Ecclesiam in eodem regno nihil penitus juris habebat nec predictus Eadmundus nec memoratus rex pater ejus nec aliquis alius poterant nos et eamdem Ecclesiam quomodo libet impedire nec aliquod unquam interponere obstaculum quin de ipso regno libere ordinaremus pro nostre beneplacito voluntatis Ut ergo diuturni tractatus inter eamdem Ecclesiam et prefatum comitem super memorato regno Sicilie habiti fine laudabili concludantur dilatione ac tarditate repulsis que suspensionis dispendio damnificantes negotia eorum effectum subvertere ac evacuare profectum ac salutarem consummationem eorumdem tractatuum nostrum animum firmiter dirigentes de fratrum nostrorum consilio et assensu dicimus definimus et ordinamus prefati regni Sicilie negotium in persona ejusdem comitis ut infra dicitur fore complendum et acceptata ab ipso ordinatione a nobis facta super senatus articulo que inferius inseritur et factis et impletis per eum que habentur in illa nec non et acceptatis aliis que in hac pagina continentur et super acceptatione ejusmodi exhibitis ab eodem comite suis patentibus et authenticis literis totum tenorem ipsius pagine continentibus prefato cardinali vel alii persone quam ad hoc duxerimus deputandam dictum regnum esse concedendum eidem sub conditionibus inferius annotatis ipsumque vocandum et certum sibi terminum fore prefigendum a nobis quem ex nunc ei assignamus videlicet festum beatorum apostolorum Petri et Pauli primo venturum ut ipse infra eundem terminum personaliter ad apostolicam sedem perveniens de manibus nostris si nos propitiante Deo vivos invenerit alioquin de manu illius quem nobis in apostolatus officio invenerit substitutum aut a collegio cardinalium predicte romane Ecclesie si quod absit forte vacaret recipiat sub ipsis conditionibus dictum regnum ut sic in omni eventu sive videlicet tunc prout Domino placuerit vixerimus sive non perficiatur in persona ejus prefatum negotium et ipsius regni concessio sibi fiat obtineatque in hoc sui desiderii complementum Super predicto ejus senatus articulo plurimum meditantes et quid supradicto comiti quid ipsi Ecclesie quidque prefati regni negotio circa ilium potius expediret satagentes discernere ac quid utilius cuique foret eligere cupientes ineo considerationis nostre de fiximus oculum et judicium deliberationis firmavimus quod decentius et melius pro singulis apostolica providentia suadente cognovimus et illud tanquam convenientius duximus ordinandum Consulentes et providentes per hoc saluti et honori ejusdem comitis et in nullo ipsius profectibus et utilitatibus detrahentes ac ipsum perfectius dirigentes negotium et firmius solidantes Ceterum volumus et decernimus quod eodem comite acceptante predicta et sicut premissum est suas super hoc literas concedente ac veniendi ad predictam sedem iter arripiente prefatus cardinalis de proventibus predicte decime quos collegit vel colliget congruum ei subsidium tribuat et contra Manfredum quondam principem tarentinum et Saracenos Lucerie per terras sue legationis verbum crucis predicet et faciat predicari Ut autem hec nostra definitio et ordinatio et hoc nostrum decretum ac alia premissa illibata perpetuo maneant et inconcussam semper obtineant firmitatem ea in presenti conscribi et annotari pagina fecimus nostra et fratrum nostrorum subscriptionibus nostraque bulla et eorundem fratrum sigillis ad perpetuam memoriam roborata Conditiones autem sunt hac Civitas beneventana quam hactenus romana Ecclesia sibi retinuit et in suum do manium et dominium cum omnibus juribus et pertinentiis retulit et totum tenementum civitatis ejusdem cum finibus ejus antiquis eidem Ecclesie et in ejus proprietate libere remanabit nullo jure ipsi comiti vel cuicumque alii de regno predicto ibi retento seu quomodo libet reservato Fines autem seu termini territorii seu districtus aut tenimenti civitatis ejusdem cum de illis ad presens constare non posset tempore quo tractatus sive negotium consummandum erit per aliquas deputandas ad hoc personas idoneas distinguentur Idem autem comes et sui in regno Sicilie heredes in dicta civitate et ejus territorio ac pertinentiis suis que ipsi remanebunt Ecclesie vel in urbe seu in Campania vel Maritima sive in ducatu spoletano aut in Marchia anchonitana vel in Patrimonio Beati Petri in Tuscia seu in aliis quibuscumque terris aut domaniis sive feudis ipsius Ecclesie ubi libet constitutis ex successione vel legato aut venditione sive donatione aut alio quocumque jure vel titulo seu contractu nihil unquam sibi acquirent vel vindicabunt seu poterunt acquirere vel quomodo libet vindicare et nihil unquam recipient habebunt vel retinebunt seu poterunt recipere habere vel etiam retinere ac nullam potestariam seu capitaniam vel rectoriam nullum que alium honorem nullam que dignitatem seu potestatem senatoriam vel quam cum que aliam aut administrationem vel commendam nec quodcumque aliud officium recipient seu recipere poterunt habebunt seu retinebunt vel habere seu retinere poterunt in eisdem Hoc autem intelligimus de illis heredibus ipsius comitis qui eidem comiti in dicto Sicilie regno succedent Nolumus enim quod delictum aliorum heredum qui succedent ei in comitatibus et aliis terris suis in penam heredis qui est ei successurus in dicto regno aliquatenus extendatur Ne vero hujusmodi alii heredes ipsius comitis contra ea que in isto continentur articulo aliquo forsan tempore venire presumant acquirendo vel vindicando aut recipiendo vel habendo seu retinendo sibi aliquid in terris in articulo ipso expressis vel recipiendo habendo seu retinendo in eisdem terris potestariam seu capitaniam vel aliquid aliud de iis que in articulo continentur eodem sic super hoc diximus providendum ut videlicet nulli etiam hujusmodi aliorum heredum ejusdem comitis ullo unquam tempore liceat sibi quidquam in eisdem terris acquirere seu vindicare recipere habere vel etiam retinere aut recipere vel habere seu retinere potestariam seu capitaniam vel rectoriam aut aliquid aliud ex iis que prout dictum est in eodem articulo plenius exprimuntur Quicumque autem ipsorum secus presumserit eo ipso excommunicatus existat nec ipse nec ejus posteri in perpetuum possint in eodem regno succedere si eis in casu aliquo hujusmodi successio deferretur sed ab illa repellatur omnino et nihilominus ille qui tunc ejusdem regni gubernaculis presidebit romano pontifici contra eum potenter assistere teneatur Item pro predicta civitate beneventana hac vice reficienda per Beneventanos exponet per septuennium pro ligaminibus omnia nemora ipsius regni et terre que est citra Farum usque ad confinia terrarum romane Ecclesie et omnem materiam ad edificia oportunam puta lapides arenam que puteolana vocatur cementum et similia sine prejudicio juris singularium personarum ad unam dietam prope Beneventum Prestabit quoque ipsis Beneventanis securitatem per totum regnum et terram predictam nisi in terra sua de novo delinquant propter quod ad ipsum de jure justitia pertinebit privilegia etiam dicte civitati a regibus et principibus concessa illibata servabit Omnia statuta per quemdam Fredericum olim romanum imperatorem seu quoscumque alios reges Sicilie facta contra libertatem civitatis ejusdem revocabit et in omnibus et per omnia que libertatis fuerint ceteris regni colis purificabit eamdem nec aliqua statuta seu aliquas leges condet in posterum per que dicte civitati directe vel indirecte possint prejudicia generari et pro apostolice sedis et beati Bartholomei patroni civitatis ejusdem reverentia fidantias ab omnibus remitti faciet et remittet eisdem Fidantiarum autem remissio est concessio libertatis ut cives beneventani possint libere proprias vineas et terras excolere ipsarumque fruges et fructus recolligere ac easdem vineas et terras vendere et de ipsis pro sua voluntate disponere sine aliqua exactione vel munere vel etiam datione Item totum ejusdem regni residuum perpetuo concedetur in feudum eidem comiti et heredibus suis ex eo posteri in perpetuum possint in eodem regno succedere si eis in casu aliquo hujusmodi successio deferretur sed ab illa repellatur omnino et nihilominus ille qui tunc ejusdem regni gubernaculis presidebit romano pontifici contra eum potenter assistere teneatur Item pro predicta civitate beneventana hac vice reficienda per Beneventanos exponet per septuennium pro ligaminibus omnia nemora ipsius regni et terre que est citra Farum usque ad confinia terrarum romane Ecclesie et omnem materiam ad edificia oportunam puta lapides arenam que puteolana vocatur cementum et similia sine prejudicio juris singularium personarum ad unam dietam prope Beneventum Prestabit quoque ipsis Beneventanis securitatem per totum regnum et terram predictam nisi in terra sua de novo delinquant propter quod ad ipsum de jure justitia pertinebit privilegia etiam dicte civitati a regibus et principibus concessa illibata servabit Omnia statuta per quemdam Fredericum olim romanum imperatorem seu quoscumque alios reges Sicilie facta contra libertatem civitatis ejusdem revocabit et in omnibus et per omnia que libertatis fuerint ceteris regni colis purificabit eamdem nec aliqua statuta seu aliquas leges condet in posterum per que dicte civitati directe vel indirecte possint prejudicia generari et pro apostolice sedis et beati Bartholomei patroni civitatis ejusdem reverentia fidantias ab omnibus remitti faciet et remittet eisdem Fidantiarum autem remissio est concessio libertatis ut cives beneventani possint libere proprias vineas et terras excolere ipsarumque fruges et fructus recolligere ac easdem vineas et terras vendere et de ipsis pro sua voluntate disponere sine aliqua exactione vel munere vel etiam datione Item totum ejusdem regni residuum perpetuo concedetur in feudum eidem comiti et heredibus suis ex eo legitime sicut infra dicitur descendentibus sub infrascriptis et suprascriptis conditionibus que prout competet in concessionis privilegio exprimentur Ita videlicet quod si in ejus vel heredum ipsorum obitu legitimum prout subsequitur heredem ipsos quod absit non habere contigerit regnum ipsum ad romanam Ecclesiam ejusque dispositionem libere revertatur Si enim comes ipse regnum a nobis receperit descendentes per rectam lineam ex eodem et ipsius heredibus Sicilie regibus mares et femine in eodem regno succedent sic tamen quod de liberis duobus maribus in eodem gradu per eamdem lineam concurrentibus primogenitus et de duabus feminis primogenita et de mare et femina in eodem gradu similiter concurrentibus masculus omnibus aliis preferatur Si vero eumdem comitem quod absit sine liberis ex eo legitime descendentibus mori contigerit possit ei in regno et terra predictis succedere dumtaxat nobilis vir Alphonsus comes pictavensis germanus ejusdem Et si dictus Alphonsus eidem Carolo non superviveret possit ei succedere unus ex filiis Ludovici illustris regis Francie videlicet major natu post illum qui succedet in regno Francorum et he gratia vel successio tam ex parte ipsius Caroli quam ex parte illorum erit tantummodo personalis ita scilicet quod ad alterum filiorum vel heredum ipsius Alphonsi si Alphonsum ipsum premori Carolo predicto contigerit hujusmodi successio se extendet Sed hujusmodi major natu succedet in regno Sicilie et terra predictis Similiter etiam nullus filiorum vel heredum ipsius majoris natu si idem major natu prefato Carolo non supervixerit hujusmodi successionem habebit sed regnum Sicilie ac terra predicta ad romanam Ecclesiam ejusque dispositionem libere devolventur Si vero Alphonsum et majorem natu predictos premori Carolo prefato contigerit nullus alius ipsi Carolo sine liberis ex ipso legitime descendentibus decedenti in eisdem regno et terra succedet sed liberum erit eidem romane Ecclesie de ipsis regno Sicilie ac terra disponere juxta sue beneplacitum voluntatis Si autem predictos Alphonsum et majorem natu post successionem hujusmodi aut eorum heredes sine liberis ex ipsis legitime descendentibus mori contigerit regnum Sicilie et terra predicta similiter ad eandem romanam Ecclesiam ejusque dispositionem libere revertentur Sed si aliquem de aliis successoribus ejusdem comitis regem vel regnum Sicilie sine legitima prole sui corporis mori contigerit in futurum succedent eidem servatis gradibus si superstites fuerint he persone videlicet regis vel regine sine prole legitima sui corporis decedentis frater vel soror ac collaterales superiores mares et femine ut puta patrui et avunculi amite et matertere et sursum usque ad quartum gradum duntaxat illis collateralibus quos predictus comes habet ad presens et habebit dum vixerit et qui post ejus obitum ex eisdem forsitan orientur exceptis collaterales etiam inferiores succedent similiter mares et femine utpote nepos vel neptis ex fratre vel sorore et inferius usque ad eundem tantummodo quartum gradum Quod autem de feminis recte line ac collateralium superius est expressum intelligendum est tam de nuptis quam etiam de innuptis dummodo nupte sint fidelibus et Ecclesie devotis et sicut inter has personas gradus servari volumus ut scilicet prior gradus posteriori gradui preferatur sic et in eodem gradu pluribus concurrentibus priorem natu posteriori et marem femine in hujusmodi successionibus volumus anteferri Personarum autem hujusmodi nulla superstite regnum ipsum sicut predicitur ad romanam Ecclesiam et ejus dispositionem libere revertatur Item pro toto generali censu ipsorum regni et terre octo millia unciarum auri ad pondus ipsius regni in festo beati Petri ubicumque romanus pontifex fuerit ipsi romano pontifici et romane Ecclesie annis singulis persolventur Si vero idem comes vel ejus in dicto regno heredes quocumque termino non solverint integre censum ipsum et expectati per duos menses terminum ipsum immediate sequentes de illo ad plenum non satisfecerint eo ipso erunt excommunicationis vinculo innodati Quod si in secundo termino et infra subsequentes duos menses eundem censum sine diminutione qualibet non persolverint totum regnum Sicilie ac tota terra predicte ecclesiastico erunt supposita interdicto Si vero nec in tertio termino nec infra duos menses proximos plenam satisfactionem illius ejusdem census sibi duxerint consulendum ita quod transactis eodem tertio termino et duobus proxime sequentibus mensibus non sit de octo millibus hujusmodi primi termini ipsi Ecclesie integre satisfactum ab eisdem regno et terra ipsorumque jure cadant ex toto et regnum et terra ad romanam Ecclesiam integre ac libere revertentur Si autem de censu octo millium unciarum hujusmodi primi termini infra dictos tertium annum et duos subsequentes menses plenarie satisfecerint nihilominus semper pro singulis octo millibus unciarum singulorum terminorum si simili modo in eorum solutione cessaverint vel illa non solverint similes penas incurrent salvis aliis penas et processibus que vel qui de jure inferri et haberi poterunt per romanum pontificem in hoc casu Item postquam dictus comes prefatum regnum vel tantum de ipso acquisiverit et habuerit quod etiam si alique civitates vel munitiones aut aliqua alia loca ipsius regni adhuc ei rebellia fuerint reputetur et possit ipsius regni rex et dominus reputari solvet romane Ecclesie quinquaginta millia marcarum sterlingorum per certos et diversos terminos ad hoc statuendos tempore quo erit tractatusve negotium consummandum Quod si dictus comes in hujusmodi terminis illa non solverit liberum erit romano pontifici contra ipsum comitem pro singulis terminis ad penas spirituales procedere prout sibi videbitur expedire Cum tamen negotium quod agitur Deo dante feliciter consummari contigerit nos petitionem comitis super remittendis sibi eisdem quinquaginta millibus marcarum factam ex parte saltem aliqua de qua comes ipse nobis ad gratias teneri debeat audiemus Item in quolibet triennio dabit rex romano pontifici unum palafridum album et pulchrum et bonum in recognitionem veri dominii eorumdem regni et terre Item quandocumque romanus pontifex qui pro tempore fuerit asseruerit vel dixerit romanum Ecclesiam indigere ita quod super indigentia hujusmodi ipsius romani pontificis simplici verbo stetur idem comes vel ejus in dicto regno heredes requisiti ab eo ad urbem in Campaniam in Maritimam in Patrimonium beati Petri in Tuscia ducatum spoletanum Marchiam anconitanam et in premissam civitatem beneventanam ac ejus territorium et pertinentias que remanebunt Ecclesie et in omnes alias terras ipsius Ecclesie per Italian trecentos milites equis et armis bene ac docenter munitos et paratos ita quod unusquisque ipsorum habeat quatuor equitaturas vel tres ad minus in obsequium et subsidium Ecclesie predicte transmittent per tres menses integros in ipsius vel dictorum in regno heredum sumtibus et stipendiis semel tamen in anno in servitio eidem Ecclesie moraturos Mensibus ipsis a die quo iidem milites terram sui dominii vel fines sui districtus egressi fuerint per vulgares dictas et solitas computandis Quod si maluerit Ecclesia eadem ingruenti necessitate super qua stetur verbo romani pontificis ut est dictum navali juvari exercitu predicti milites debita taxatione ac recompensatione prehabita in navale stolium commutentur Item tam ipse quam sui in regno heredes nobis nostrisque successoribus canonice intrantibus et Ecclesie romane ligium homagium facient et juramentum fidelitatis prestabunt ac hujusmodi homagium facere et juramentum fidelitatis prestare secundum formam inferius annotatam si romanus pontifex in Italia fuerit infra sex menses si vero eum extra Italiam esse contigerit infra annum postquam regni dominium adepti fuerint teneantur et singulis ipsis successoribus et eidem romane Ecclesie renovabunt tam ipsum homagium quam hujusmodi juramentum In optione autem et beneplacito erit romane Ecclesie ipsum et heredes suos vocare ad prestandum personaliter juramentum fidelitatis et ligium homagium romano pontifici et eidem Ecclesie dummodo ad hoc sibi tutum locum statuant et assignent vel aliquem cardinalem ipsius Ecclesie seu alium qui vice romani pontificis juramentum juxta eamdem formam et homagium recipiat destinare Item dictus comes et ejus in regno heredes regnum et terram prefata nullatenus divident sed semper illa unus tantum sub ipsis conditionibus immediate ac in capite a romana tenebit Ecclesia et tam idem comes quam ipsius in ipso regno heredes nobis et successoribus nostris canonice intrantibus et Ecclesie romane ligium homagium facient et fidelitatis juramentum prestabunt in hunc modum [] Item ipsi ac singuli sui in dicto regno heredes romano pontifici et singulis successoribus homagium prestabunt juramentum fidelitatis jurabunt se ad hoc specialiter obligantes quod nunquam per se vel alios seu quocumque modo procurabunt ut eligantur vel nominentur in regem vel imperatorem romanum vel regem Teutonie seu dominum Lombardie aut Tuscie vel majoris partis earumdem Lombardie vel Tuscie et si electionem vel nominationem ad imperium vel ad regnum romanum seu ad regnum Theotonie aut ad dominium Lombardie vel Tuscie seu majoris partis earum de ipsis celebrari contigerit nullum hujusmodi electioni vel nominationi assensum prestabunt nec intromittent se ullo modo de regimine ipsius imperii vel regni romani seu regni Theotonie aut Lombardie seu Tuscie vel majoris partis earum a quocumque horum nominati fuerint vel electi Quod si ipse vel aliquis suorum in regno heredum studentibus et procurantibus eis ad imperium ipsum sive ad dictum regnum romanum seu regnum Theotonie aut dominium Lombardie seu Tuscie vel majoris earum partis electi vel nominati fuerint si hoc verum et manifestum fuerit aut si post talem electionem vel nominationem de imperii vel regni romani seu regni Theotonie aut Lombardie seu Tuscie vel majoris ipsarum partis regimine se manifeste intro miserint eo ipso a jure predictorum regni Sicilie et terre cedant ex toto ipsaque prorsus amittant et eadem regnum et terra ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Si autem electioni vel Dominationi facte non procurantibus ipsis aut procurantibus consenserint et ut huic electioni seu nominationi vel juri omnino renuntient et quod de imperio seu de aliquo alio premissorum ad quod electi seu nominati fuerint se nullatenus intromittant moniti infra quatuor mensium spatium post monitionem hujusmodi tali electioni seu nominationi vel juri non renuntiaverint vel de ipso imperio seu aliquo premissorum ad quod electi vel nominati fuerint se intro miserint quoquo modo ex hoc sint eisdem regno Sicilie ac terra et eorum omni prorsus jure privati et ut dictum est eadem regnum et terra ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Si vero ad ipsum comitem vel ejus in eodem regno heredes non poterit commode talis monitio pervenire super quo utique impedimento videlicet quod moneri commode nequeant credetur et stabitur assertioni romani pontificis sive dicto sufficiet previa super hoc ipsius romani pontificis monitio publica et solemnis ita quod si infra sex menses post illam renuntiaverint aut de imperio seu de aliquo alio predictorum ad quod electi seu nominati fuerint se quomodo libet intro miserint cadant ex omni jure ipsorum regni et terre et regnum et terra ipsa ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Ceterum si contigerit aliquem de suis heredibus qui deberet in predictis regno Sicilie et terra succedere in regem vel imperatorem romanum seu regem Theotonie vel dominium Lombardie aut Tuscie seu majoris partis eorum nominari seu eligi vel assumi nullatenus possessionem eorumdem regni Sicilie ac terre nanciscatur vel habeat nec se de illorum cura seu dominio et regimine per se vel per alios aliquatenus intromittat nisi prius imperio vel regno romano seu regno Teotonie aut dominio Lombardie vel Tuscie seu majoris earum partis ad quodcumque horum electus nominatus fuerit vel assumtus et omni juri competenti sibi in illis omnino renuntiet et illorum regimen nec de jure ne de facto illud gerens vel retinens omnino dimittat ipsum nullo unquam tempore resumturus alioquin cadat ab omni successione ac jure que in regno Sicilie ac terra predictis sibi competerent ipso facto ita quod eadem regnum Sicilie ac terra ad romanam Ecclesiam ejusque dispositionem plene ac libere devolvantur Quod si non exstantibus masculis feminam eisdem regno et terra successerit illa regi vel imperatori romano seu in regem vel imperatorem romanum electo aut regi vel electo in regem Teotonie seu dominio Lombardie vel Tuscie aut majoris partis earum seu electo ad earum dominium nunquam matrimonialiter copuletur etsi contrarium fecerit eo ipso cadat a Sicilie regno et terra predictis maneatque prorsus ipsorum jure privata ipsis regno et terra ad eamdem Ecclesiam devolutis Si autem ipse vel aliquis suorum in regno heredum contra hec venerint eo ipso excommunicati et insuper labe ac reatu perjurii respersi et notati existant In hujusmodi quoque juramento addetur expresse quod nullo unquam tempore regnum seu imperium romanum aut regnum Teotonie vel dominium Lombardie sive Tuscie seu majoris earum partis aut easdem Lombardiam vel Tusciam vel majorem partem ipsarum per se vel per alios seu alium occupabunt capient vel acquirent autsibi alias quomodo libet vindicabunt et si secus fecerint similes secundum prescriptam formam penas incurrant Quod autem dicitur de majori parte dominii Lombardie sive Tuscie intelligitur scienter si vero ignoranter eam ad mandatum Ecclesie dimittere teneantur et si eam Ecclesia mandante dimittant non incidant in penam in isto articulo et consimilibus constitutam Si vero moniti non dimittant remaneat pena prout est in hoc articulo et aliis consimilibus constituta Quod si forte in posterum regem Sicilie contingat in imperatorem eligi postquam regni fuerit possessionem adeptus non transeat ad imperium alioquin in penas incidat in hoc articulo et aliis similibus comprehensas Quod si regni possessione predicti nondum agnita seu obtenta in imperatorem electus transire voluerit ad imperium in manu prius romani pontificis vel illius quem ad hoc idem pontifex duxerit destinandum filium suum successurum in regno cujus cumque fuerit etatis emancipet et regno renunciet nihil juris in eo retinens clam vel palam nec cujus libet etiam potestatis nec ipsum filium ad servilium vel subsidium aliquod faciendum juramento vel voto stipulatione vel pacto sibi vel successoribus suis adtingat sicque factus filius sui juris ab eodem romano pontifice vel alio destinato ab ipso protinus investiatur de regno ad cujus regis successionem si forte decederet sine liberis nullo unquam tempore pater veniat imperator existens Sed si imperio et omnibus que ad imperium pertinent idem pater renuntiare voluerit et regno tantum esse contentus post renuntiationem hujusmodi ad illius successionem libere admittatur et tunc ab ipso romano pontifice vel alio destinato ab eo investituram recipiat regni ejusdem Quod si dictus filius sic ad regnum assumptus major annis decem et octo fuerit libere administret sed quamdiu minor exstiterit tam ipse quam regnum ipsius in custodia romane Ecclesie maneat donec rex ipse impleverit supradictam etatem fructibus et obventionibus regni ex quibus sumptus necessarii faciendi pro ejusdem regni custodia deducantur regi conservandis eidem et lucro alterius ratione ipsius custodie non cessuris Que vero de filio dicuntur ut ei videlicet regnum possit sub observatione premissa a patre ad imperium transeunte dimitti de filia etiam duximus concedendum Et si rex non habens filios in imperatorem electus ad imperium transire voluerit et de personis quas supra diximus liberis non extantibus in regno posse succedere aliqui superstites fuerint que de filio et filia preordinavimus observentur in illis excepto emancipationis articulo que in solis illis procedere poterit que capaces emancipationis existent ratione patrie potestatis Declaramus etiam quod si regi Sicilie sine filio decedenti superstes sit filia vel mulier alia que juxta prefatam formam debeat ad hujusmodi successionem admitti que imperatori dum ipse rex viveret fuerat desponsata vel nupta non succedat in regno et si regno sibi delato imperatori nupserit cadat protinus ab eodem nisi vir ejus imperio prorsus renuntians regno solummodo sit contentus In primo autem casu repulsis filia et alia predicta ad personas illas servatis gradibus regnum perveniat quas prenotavimus in regno posse succedere si regi premortuo liberi non supersint In secundo autem casu regnum ipsum ad romanam Ecclesiam devolvatur Item si forte deficientibus masculis contigerit feminam innuptam in regno succedere illa maritabitur persone que ad ipsius regni regimen et defensionem existat idonea romani pontificis prius super hoc consilio requisito nec nubet nisi viro catholico et Ecclesie romane devoto et si contra hoc fieret licebit romano pontifici contra ipsam ad privationem predictorum regni et terre sine figura judicii et absque omni juris solemnitate in quacumque etate filia ipse consistet procedere si hoc ei videbitur expedire Item in regnum et terram predicta nullus succedet qui non fuerit de legitimo matrimonio procreatus Item regnum Sicilie et terra predicta imperio nullo modo subdentur seu sibi ullo unquam tempore in eadem persona quomodo libet unientur et precise super hoc articulo tam per penas spirituales quam alias cautiones cavebitur juxta Ecclesie voluntatem cum prorsus intentionis sit romane Ecclesie ut regnum et terra predicta nullo unquam tempore imperio uniantur ut scilicet unus Romanorum imperator et Sicilie rex existat Quod autem circa unionem ipsorum regni et terre cum imperio dicimus hoc ipsum circa unionem eorumdem regni et terre cum regno romano aut regno Teotonie seu cum Lombardia vel Tuscia sive cum majori parte ipsarum Lombardie vel Tuscie intelligimus et volumus esse dictum Item si ipse vel sui in regno heredes predictam civitatem beneventanam territorium et pertinentias ejus que remanebunt Ecclesie vel aliquam partem eorum aut Campaniam vel Maritimam seu urbem vel ducatum spoletanum aut Marchiam anconitanam sive Patrimonium Beati Petri in Tuscia aut alias quascumque terras romane Ecclesie ubi libet constitutas occupaverint vel occupari fecerint aut super iis offenderint vel molestaverit Ecclesiam seu fecerint molestari et postquam super hoc a romano pontifice moniti et requisito fuerint vel si commode moneri aut requiri nequiverint juxta ipsius romani pontificis assertionem vel dictum postquam de hoc ipse publice ac solemniter eos monuerit infra tres menses non restituerint integre omnia occupata eo ipso ab eorumdem regni Sicilie et terre jure cadant totaliter ipsaque regnum et terram prorsus amittant et hec ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Quod si etiam restituerint occupata nihilominus ad plenum de universis injuriis et damnis illatis ad mandatura ejusdem romani pontificis satisfacere teneantur Alii quoque heredes ipsius comitis videlicet qui in regno succedent eidem occupare vel facere occupare easdem terras romane Ecclesie seu molestare aut molestari facere super illis eamdem Ecclesiam non attentent quodque illi qui secus attentaverint premissas penas [ut videlicet eo ipso sint excommunicati et tam ipsi quam eorum posteritas in perpetuum ad successionem predicti regni si in aliquo forte casu eadem successio devolveretur ad illos nullatenus admittantur] incurrant Et quod rex Sicilias qui tunc erit teneatur assistere romano pontifici contra ipsos prout superius est expressum Item omnibus ecclesiis tam cathedralibus quam aliis regularibus et secularibus nec non et omnibus prelatis et clericis ac universis personis ecclesiasticis secularibus et religiosis et quibuslibet religionis locis plenarie dimittentur et restituentur integre omnia bona eorum immobilia a quibuscumque ablata vel occupata sint et per quoscumque detineantur Mobilia vero que exstant et poterunt inveniri simili modo restituentur eisdem hec autem restitutio fiet absque contradictione seu difficultate qualibet sicut nanciscantur predictorum regni Sicilie ac terre possessionem hoc modo scilicet quod statim in illa parte ipsorum regni et terre que sibi obediet restitutio ipsa fiat ipsaque postmodum successive consummabitur sicut eidem regnum habebuntur et terra Ne autem super iis rebus restituendis ingeri possit aliqua difficultas deputabuntur a romano pontifice aliqui viri discreti ad quorum mandatum et arbitrium jurium et eorum immobilium et mobilium que exstant restitutio plena fiat ita quod ea de quorum domino vel proprietate seu possessione notorium fuerit ad eorum mandatum et arbitrium mox reddentur In dubiis vero per ipsos de plano et absque judicii strepitu veritas diligentius inquiretur Sufficiet autem vocari camerarium vel procuratorem seu ballivum in cujus jurisdictione vel ballivia seu territorio bona de quibus agetur consistent ad videndum jurare testes qui in hujusmodi inquisitione deponent Item omnes ecclesie tam cathedrales quam alias regulares et seculares nec non et omnes prelati et clerici ac universe persone ecclesiastice seculares et religiose ac quecumque religionis loca cum omnibus bonis suis in electionibus postulationibus nominationibus provisionibus et omnibus aliis plena libertate gaudebunt nec ante electionem sive in electione vel post regius assensus vel concilium aliquatenus requiretur Quam utique libertatem ipse et sui in regno heredes semper manutenebunt et conservabunt et manuteneri et conservari facient ab omnibus subditis suis dicteque ecclesie ac persone utentur libere omnibus bonis et juribus suis salvo et suis in regno heredibus jure patronatus in ecclesiis in tantum quantum in hac parte patronis ecclesiarum canonica instituta concedunt ubi antiqui reges Sicilie hujusmodi jus patronatus in ipsis ecclesiis habuerant Omnes etiam cause ad forum ecclesiasticum pertinentes libere et absque ullo impedimento agitabuntur tractabuntur et ventilabantur coram ordinariis et aliis ecclesiasticis judicibus et terminabuntur per eos Et si ad sedem apostolicam super hujusmodi causis appellari contigerit tam appellantes quam appellati ad eamdem venire sedem pro appellationum prosecutionibus libere et absque inhibitione aliqua permittentur Sacramenta vero fidelitatis prestabuntur secundum antiquam et rationabilem consuetudinem prout canonica instituta permittunt ab illis ecclesiarum prelatis quorum predecessores antiquis illa Sicilie regibus prestiterunt ab illis autem prelatis et ecclesiis qui regalia sive temporalia bona tenent si qui tamen sunt qui hujusmodi bona teneant a domino regni et aliis dominis temporalibus et qui ratione hujusmodi bonorum ab antiquo consueverunt regibus et ipsis dominis temporalibus servitia exhibere hujusmodi honesta et antiqua servitia eis secundum rationabilem et antiquam consuetudinem et sicut instituta patiuntur canonica impendantur salva semper citra ecclesias cathedrales et alias regulares et seculares ac personas et loca ecclesiastica tam in faciendis provisionibus et electionibus confirmandis quam in omnibus quibuscumque aliis romani pontificis et Ecclesie romane jurisdictione ac auctoritate plenaria et libera potestate Item revocabit omnes constitutiones seu leges per predictum Frid et per reges Sicilie sive per Conradum ipsius Frid filium aut Manfredum quondam principem tarentinum qui de facto regnum ipsum detinet occupatum editas contra ecclesiasticam libertatem nec statuta vel constitutiones aliquas edet aut etiam promulgabit per que juri vel libertati Ecclesie derogetur Item comes promittet quod nullus clericus vel persona ecclesiastica eorumdem regni et terre in civili vel criminali causa convenietur coram judice seculari nisi super feudis judicio petitorio conveniatur civiliter sed omnes Ecclesie ac persone ecclesiastice omnimode erunt libere et in nullo regi vel principi subjacebunt Item nullas tallias vel collectas imponet ecclesiis monasteriis clericis et viris ecclesiasticis vel rebus eorum Item in ecclesiis vacantibus rex nulla habebit regalia nullosque fructus reditus et proventus nullas etiam obventiones ac nulla prorsus alia percipiet ex eisdem custodia earumdem ecclesiarum interim libera remanente penes personas ecclesiasticas juxta canonicas sanctiones Item comites barones milites et universi homines totius regni et terre predicte vivent in ea libertate et habebunt illas immunitates illaque privilegia ipsisque gaudebunt quas et que tempore clare memorie Guillelmi secundi Sicilie regis et aliis antiquis temporibus habuerunt Item omnes exules regni Sicilie et terre predicte cujuscumque conditionis existant ad mandatum Ecclesie reducentur in regnum et terram predictam ipsique de bonis et juribus eis debitis restitutio plena fiet In hujusmodi autem restitutione secundum prescriptam formam in capitulo de bonis ecclesiarum restituendis contentam tam in notoriis quam in dubiis procedetur Item nullam confederationem seu pactionem vel societatem cum aliquo imperatore vel rege seu principe vel barone saraceno christiano vel greco aut cum aliqua provincia seu civitate aut communitate vel loco aliquo contra romanam Ecclesiam vel in damnum Ecclesie scienter faciet et si etiam faceret ignoranter teneatur ad mandatum Ecclesie revocare Item omnes captivos et obsides qui tenentur in regno et terra predictis Romanos regni colas et alios de terra Ecclesie Tuscos Lombardos et illos de Marchia tervizin pro posse suo bona fide restituet libertati Heredibus vero quondam Riccardi comitis Sorani Germani felicis recordationis Innocentii pape III jus quod in comitatu Sorani et aliis Ecclesie romane fidelibus illud quod in aliis comitatibus et bonis si qua eis in regno et terra predictis a regibus et principibus sunt concessa obtinent penitus erit salvum nec per ipsorum regni et terre concessionem comitatuum seu concessorum eorumdem cuiquam quoad proprietatem seu possessionem prejudicium generabitur regio in iis omnibus jure salvo secundum enim supradictas et infra scriptas conditiones regnum Sicilie excepta civitate beneventana et omnibus districtibus et pertinentiis suis comiti concedetur eidem et revocabuntur omnes concessiones comitatuum baroniarum feudorum et aliorum quorumcumque bonorum et jurium facte in predicto regno Sicilie per Fredericum Conradum et Manfredum predictos et eorum officiales familiares et fautores post depositionis sententiam in ipsum Frider per felicis recordationis Innocentium papam IV in lugdunensi concilio promulgatam Item idem comes veniet cum mille ad minus ultramontanorum militum comitiva quorum quilibet equitaturas quatuor secum ducet habebit etiam dictus comes trecentos balistarios et tot alios bellatores quot ad prosecutionem negotii sufficere videbuntur Item dictus comes usque ad annum a die quo ei fiet collatio de regno Sicilie computandum sic munitus cum tota sua hujusmodi comitiva fines comitatus Provincias versus Italiam sit egressus et extimo infra tres menses immediate sequentes sit in terris conterminis regno Sicilie nisi forsan in Italia hostium impediatur obstaculo vel occursu quorum impugnationi vel debellatione quamdiu taliter munitus perseveranter institerit intelligatur negotium prosequi nec tempus predictorum trium mensium ei currat Quod si dictus comes sic munitus usque ad annum hujusmodi non fuerit fines predicti comitatus egressus vel infra eosdem tres menses tali non prepeditus obstaculo non fuerit in terris eidem Sicilie regno conterminis cum comitiva hujusmodi constitutus vel in quocumque casu eo prosecutioni negotii opportunam non impendente operam ad easdem terras conterminas dicto regno infra tres menses ipsos non venerit sic munitus liberum erit romano pontifici ac in ipsius potestate remanebit dicere pronuntiare vel proferre in scriptis vel sine scriptis de consilio vel sine consilio fratrum suorum eodem comite vel alio etiam quocumque cujus forsitan interesset non vocatis et absque omni juris solemnitate concessionem eidem comiti et jus heredibus de regno et terra predictis factam vacuam omnino esse nullumque robur vel valorem habere ac eam revocare cassare irritare ac ipsam cassam et irritam nuntiare Liberum quoque est eidem romano pontifici hoc idem facere si quod absit dictus comes vel longa prepeditus valetudine vel morte preventus dictum negotium juxta eamdem formam non assumserit vel assumtum non fuerit prosequtus nisi forte talis persona et tam idonea juxta formam eamdem vices ejus vel suorum heredum in hac parte suppleverit que merito ad hoc sufficiens possit et debeat romane Ecclesie reputari Quod si dictus comes alio forsan impedimento legitimo fuerit irretitus et hoc significaverit romano pontifici tunc liberum erit eidem romano pontifici et in potestate remanebit ipsius vel dicere pronuntiare ac proferre juxta formam in capitulo ipso contentam concessionem eidem comiti et ejus heredibus factam de regno et terra predictis vacuam omnino esse nullumque valorem vel robur habere ac eam revocare cassare et irritare et ipsam cassam et irritam nuntiare vel talem personam et tam idoneam assumere vel admittere ad dictum negotium que merito ad hoc ab ipso sufficiens reputetur Item omnes premissas conditiones que in persona comitis apponentur circa etiam ipsius comitis in regno heredes intelligimus et volumus esse dictas salvis omnibus que circa alios heredes ipsius comitis ordinata consistunt prout superius est expressum Item postquam tractatus hujusmodi negotii fuerit concorditer consummatus fiet super hoc privilegium concessionis a domino papa subscriptionibus cardinalium romane Ecclesie roboratum et comes dabit privilegium suum eidem domino pape ac romane Ecclesie aurea bulla bullatum in quo proprio juramento fatebitur et recognoscet expresse regnum Sicilie ac totam terram que est citra Pharum usque ad confinia terrarum romane Ecclesie excepta civitate beneventana cum territorio et pertinentiis ejus que Ecclesie remanebit eidem ex sola gratia et mera liberalitate sedis apostolice sibi suisque heredibus de novo fore concessa seque recipere ac tenere regnum et terram hujusmodi a dicta romana Ecclesia sub conditionibus et pactis hinc inde tractatis Ordinatio vero super senatus articulo hec est Nobilis vir Carolus Andegavie ac Provincie comes prestito juramento promittat quod dabit operam bona fide ut Romanis juret non regere urbem ad vitam Item quod finito triennio a die quo fiet ei regni Sicilie concessio computando vel si infra triennium ipsum totum predictum regnum vel majorem ejus partem cui minor non possit resistere acquisierit vel si forte quod absit illud acquirere non poterit et hoc liquido constiterit senatum omnino dimittet et illum ex tunc per se vel per alium nullatenus resumturus nec procuraturus quomodo libet quod senatum ipsum quivis alius perpetuo ad vitam habeat aut quod ad illum aliquis etiam usque ad certum tempus absque licentia romani pontificis assumatur Item quod dabit operam bona fide ut idem senatus ad dispositionem et ordinationem romane Ecclesie revertatur cives scilicet romanos ad hoc sicut melius et honestius poterit inducendo Item quod dum senatum tenuerit nihil scienter in ceteris ipsius Ecclesie dominiis scilicet et feudis in ejusdem Ecclesie vel suorum prejudicium faciet contra Ecclesiam ipsam et ecclesiasticam libertatem et si ipse vel sui quidquam tale fecerint id sine more dispendio revocabit Hujusmodi autem juramentum prestabit idem comes in presentia fide dignarum personarum quarum tres vel due ad minus sint pontificali predite dignitate dabitque super iis videlicet super juramento et promissione hujusmodi suas patentes literas sigillis tam suo quam hujusmodi trium vel duorum pontificum sigillatas in quibus utique literis nomina personarum coram quibus hujusmodi juramentum prestabitur exprimentur ac se nihilominus per easdem literas obligabit ad infra scriptas penas quas incurrat si contra premissa vel eorum aliquid fecerit videlicet quod preter reatum perjurii quod incurret eo ipso idem excommunicationis et terra sua ubi libet constituta interdicti sententiis subjaceant quas utique sententias si dictus comes per mensem sustinuerit eo ipso cadat a jure senatus et si postea de facto senatum tenere contenderit seu intromiserit se de illo cadat similiter eo ipso ab omni jure quod erit ei in regno Sicilie acquisitum Duplicentur autem hujusmodi litere ad cautelam propter viarum discrimina et sic duplicate assignentur dilecto filio nostro tituli Sancte Cecilie presbytero cardinali apostolice sedis legato si presens fuerit vel alii persone quam ad hoc duxerimus deputandam ita quod earumdem literarum alie deferantur vel mittantur ad nos et relique nostro et Ecclesie romane nomine in aliquo tuto loco fideliter deponantur inibi ad opus nostrum et ipsius Ecclesie conservande Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre definitionis et ordinationis nostrique decreti infringere vel ei ausu temerario contraire si quis autem hoc attentare presumserit indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli se noverit incursurum Ego Clemens catholice Ecclesie episcopus Ego Odo tusculanusi episcopus Ego Stephanus prenestinus episcopus Ego frat Joannes portuensis et S Rufine episcopus Ego Radulfus albanensis episcopus Ego Ancherus tituli S Praxedis presbyter cardinalis Ego frater Guido tituli Sancti Laurentii in Lucina presbyter cardinalis Ego Guillelmus tituli Sancti Marci presbyter cardinalis Ego frater Anibaldus basilice XXII Apostolorum presbyter cardinalis Ego Riccardus S Angeli diaconus cardinalis Ego Octavianus S Marie in Via Lata diaconus cardinalia Ego Joannes Sancti Nicolai in Carcere Tulliano diaconus cardinalis Ego Ottobonus S Andriani diaconus cardinalis Ego Jacobus Sancte Marie in Cosmydin diaconus cardinalis Ego Gottifridus Sancti Gregorii ad Velum Aureum diaconus cardinalis Ego Jordanus Sanctorum Cosme et Damiani diaconus cardinalis Ego Mattheus Sancte Marie in Porticu diaconus cardinalis Actum Perusii quarto kal martii pontificatus nostri anno primo
Markups
Names Markup:
Clemens episcopus servus servorum Dei ad perpetuam rei memoriam Cum jamdudum tractatum fuisset de regno Sicilie dilecto filio nobili viro Carolo comiti Andegavie et Provincie sub certis conditionibus concedendo felicis recordationis Urbanus papa quartus predecessor noster tractatum hujusmodi plena voluntate resumens dilectum filium magistrum Albertum notarium nostrum ad eumdem comitem destinavit certis conditionibus eidem notario traditis sub quibus si comes ipse acceptaret easdem dicti regni collatio fieret prout idem predecessor de suorum fratrum consilio duceret ordinandum Cumque ipse notarius ad eumdem perveniens comitem et super ipsis conditionibus sollicite ac prudenter conferens cum eidem domino predecessori quid ipse comes addi quid minui quid omnino tolli quidque immutari vellet et peteret fideliter retulisset idem predecessor deliberatione cum fratribus suis habita quasdam super eisdem conditionibus modificationes edidit intendens per hoc ejusdem comitis satisfacere voluntati Sed hujusmodi tractatu precedente contigit ipsum comitem in senatorem urbis eligi et ad illius regimen evocari et licet in eisdem conditionibus contineretur expresse quod sibi non liceret vel quod non posset in urbe ipsa senatoriam recipere dignitatem et prefatus predecessor diligenter attendens quod si predictus comes regimen ipsum taliter susciperet jus Ecclesie romane ad cujus dominum dicta urbs plene pertinet graviter lederetur et volens indemnitati ejusdem Ecclesie precavere ipsi comiti speciales super hoc literas direxisset idem tamen comes senatum ipsius urbis seu dictum regimen recepit contra formam in ejusdem litens deprehensam Quod cum postmodum ad eorumdem predecessoris et fratrum notitiam pervenisset ipsi congruos exquisivere modos certasque perscrutati sunt vias quibus idem comes posset saltem ad tempus eodem uti senatu vel dictum regimen exercere quod ad promotionem negotii prefati regni multum sibi valere poterat et prodesse ita quod ipso finito tempore dictum senatum vel regimen dimittere teneretur ne generaretur prejudicium eidem romane Ecclesie que sola in solidum dicte urbis dominium sibi justissime vindicans et non sortis impatiens in hac parte sustinere non posset sine gravissimo prejudicio et enormi jactura sive in perpetuum sive fid longum tempus quemquam inibi dominari Unde idem predecessor dilectum filium nostrum tituli Sancte Cecilie presbyterum cardinalem pro predicto ipsius regni negotio in Franciam commisso sibi plene legationis officio dirigens et duas sibi formas super ejusdem senatus articulo exprimens et exhibens ut si prima dicto comiti non placeret saltem sisteret et quiesceret in secunda inter alia continentia totum ipsum negotium prefato cardinali imposita et injuncta commisit eidem quod postquam tam super dicti senatus capitulo quam super quibusdam conditionibus et modificationibus ac ceteris aliis cum ipso comite concordasset conscriptis vel lectis omnibus in presentia carissimi in Christo filii nostri regis Francie illustris posset idem cardinalis dicto comiti promittere ipsius predecessoris et Ecclesie romane nomine quod postquam sine gravi scandalo Ecclesias gallicane de exhibenda ipsi comiti decima ecclesiasticorum proventuum quam petierat ordinatum existeret et concessum et negotium pro quo carissimus in Christo filius noster rex Anglorum illustris et Eadmundus natus ejus erant ipsius predecessoris auctoritate citati foret per apostolicam sedem decisum et pax inter carissimam in Christo filiam nostram Margaritam illustrem reginam Francorum et ipsum comitem existeret reformata vel saltem per eundem cardinalem vel per alium seu alios quos idem rex Francie duceret deputandos talis super pace hujusmodi tractatus procederet quo esset idem rex Francie contentus daretur ipsi comiti ab eadem sede prefatum regnum Sicilie cum juribus et pertinentiis suis sub conditionibus tractatis et hinc inde firmatis seu acceptatis non mutandis nec augendis vel minuendis in totum vel aliquam sui partem et de sic dando ipso regno daret idem cardinalis dicto comiti suas literas ejusdem comitis literis de sic recipiendo prefato regno ab eodem cardinale versa vice receptis Finalem autem concessionem et investituram ejusdem regni sibi dictus predecessor specialiter reservavit Prefatus vero cardinalis tam super dicto senatus articulo quam super conditionibus et omnibus aliis cum ipso comite conveniens et concordans fecit eidem comiti de conferendo sibi predicto regno Sicilie promissionem nomine ipsius predecessoris et ejusdem Ecclesie romane juxta premissam ab eodem predecessore traditam sibi formam eodem comite promissionem de illo sic recipiendo similiter faciente datis et receptis super hoc literis hinc et inde prout in ipsis literis dicitur plenius contineri Porro dicto predecessore interim viam universe carnis ingresso et nobis licet immeritis in apostolatus officio substitutis eidem prefati cardinalis et comes transmissis propter hoc solemnibus nuntiis nobis humiliter supplicarunt ut cum de predicta decima exhibenda in subsidium negotii jam juxta ipsius predecessoris intentionem et votum ordinatum existeret et circa prefate pacis tractatum idem cardinalis juxta beneplacitum prefati regis Francie processerit cujus in hoc dictus voluit predecessor considerari et inspici voluntatem premissum negotium pro quo jam dictus rex Anglie et Eadmundus citati fuerant per definitivam sententiam decidere ac ad perfectionem et consummationem prefati negotii regni Sicilie procedere curaremus Nos autem et fratres nostri super iis attente pensantes et sollicite conferentes comperimus eundem predecessorem predictis regi Anglie et Eadmundo suas literas destinasse per quas inter alia ipsis reservata sibi tractandi disponendi et ordinandi de ipso negotio cum quovis alio principe vel cum quacumque alia persona mallet sua et romane Ecclesie libertate de fratrum suorum consilio apostolica auctoritate citavit ut si forsan in predicto regno Sicilie per concessionem factam eidem Eadmundo a felicis recordationis Alexandro papa IV predecessore nostro seu pro quacumque alia collatione seu concessione si quam ipsis vel eorum alteri de ipso regno ab apostolica sede vel ejus nuntiis seu legatis factam fore assererent vel ex quacumque alia causa crederent se aliquod jus habere quatuor menses a die receptionis literarum ipsorum computandos quos eis pro peremptorio assignavit termino per se vel personas idoneas de toto negotio sufficienter instructas cum omnibus juribus et munimentis eorum apostolico se conspectui presentarent proposituri jus suum si quod se in predicto regno Sicilie habere confiderent ac facturi de ipso fidem plenariam et justam sententiam recepturi Expresse predicens et aperte prenuntians quod sive comparerent sive non ipse ex tunc ad jus predicte Ecclesie declarandum et perpetuum silentium iis quos in eodem regno Sicilie jus non habere constaret imponendum et ad pronuntiandum discernendum et statuendum quidquid super hoc eidem Ecclesie ipsiusque honori ac libertati suadente justitia expedire videret constanter procederet eorum absentia non obstante Comperimus insuper prefatas literas fuisse dictis regi Anglie et Eadmundo per venerabilem fratrem nostrum archiepiscopum cusentinum quem idem Urbanus predecessor propter hoc specialiter ad ipsos direxerat presentatas Constitit etiam nobis quod ipse nec intra terminos nec in termino nec etiam post terminum comparuerunt apud sedem apostolicam per idoneos procuratores seu personas sufficienter instructas propter quod forsitan videbatur quod contumaces existerent nosque procedere in negotio eis sic absentibus sine juris offensione possemus Sed ad defensionem ipsorum non inconvenienter dici poterat quod etiamsi nullam habebant excusationem absentie debebat tamen a nobis propter subsequentum dicti predecessoris qui eos citaverat obitum novum emanare citationis edictum cum jure civili sit cautum quod licet ab antecessore impletus sit numerus edictorum solet tamen unum dare successor Quod si jure urgente judices alii observant multo magis romanum decet observare pontificem cujus extensior debet esse humanitas sicut liberior est potestas ut in quo est plenitudo auctoritatis sit et mansuetudinis amplitudo Id quoque in eorum munimen non incongrue veniebat quod hujusmodi peremptorii dilatione pendente cum adhuc tantum restaret de tempore quod citatis ad veniendum sufficere forte poterat vel mittendum gravis et amara turbatio in Anglia supervenit predicto rege Anglie ac dilecto filio nobili viro Eduardo ejus primogenito a subditis suis hostiliter subactis et miserabiliter ac ignominiose tractis Et licet dictus Eadmundus citra mare commorans in potestatem hostium non devenerit tamen filius familias et minor annis personam non habuit in judicio existendi nec eidem suus pater assistere potuit sua per suos libertate privatus quare non immerito videbatur quod neuter posset de jure contumax judicari Super iis igitur plena discussione premissa et habito fratrum nostrorum consilio ad hujus decisionem negotii per prolationem definitive sententie cum id fieri non valeret considerato statu in quo est absque manifesta justitie lesione non duximus procedendum Sane nobis et eisdem fratribus circa prefati regni Sicilie negotium instanter vigilantibus et anxie cogitantibus super ipso cum promissio a prefato cardinali memorato comiti de illo sibi conferendo facta nobis ad premissam decisionem ut dictum est non procedentibus minime posset inspecta forma quam eidem predicto cardinali Urbanus papa super hoc dederat adimpleri et si contingeret prefatos regem Anglie et Eadmundum de novo vel iterato citari multe confusioni ex hujusmodi dilatione subderetur negotium magnaque ipsi comiti et Ecclesie romane in tanta expectatione dispendia et gravia ipsius Ecclesie fidelibus pericula imminerent viam aliam breviorem et expeditam provida deliberatione preelegimus per quam facilius et melius ad complementum eodem negotio procedente ipsius Ecclesie ac dicti comitis honori et commodo et bono fidelium ipsorum statui provideretur efficacius et utilius et ingruentia damna et discrimina plenius et salubrius vitarentur Recensentes itaque ac relegentes tractatus multiplices inter ipsam Ecclesiam et predictos regem Anglie et Eadmundum super eodem regno habitos et processus ejusdem Ecclesie circa illos plene invenimus et aperte vidimus et cognovimus quod ipsa Ecclesia ejusdem regis fide sincera et clara devotione pensata volente ipsum in suo filio magnifice honorare ac in ejusdem regni negotio aliis catholicis principibus anteferre supradictus Alexander papa relato et exposito sibi ex parte prefati Eadmundi quod predictus notarius tunc apostolice sedis legatus ipsi Eadmundo et heredibus suis dictum regnum Sicilie in feudum de speciali auctoritate et mandato felicis recordationis Innocentii pape IV predecessoris nostri concesserat quodque idem Innocentius concessionem hujusmodi supplendo defectum si quis in ea fuerat auctoritate apostolica confirmavit eidem Eadmundo regnum predictum in feudum de nova concedens prout in suis dicebatur literis contineri concessionem et confirmationem hujusmodi sub conditionibus in privilegio apostolico inde confecto expressis approbavit de fratrum suorum consilio et assensu et sub eisdem considerationibus illas innovans regnum predictum dare fratrum ipsorum consensu dicto Eadmundo et ejus heredibus in feudum sub eisdem conditionibus perpetuo concessit et etiam confirmavit Reservavit autem expresse in eodem privilegio sibi ac in sua voluntate et potestate remansit dicere pronunciare vel proferre in scriptis vel sine scriptis de consilio vel sine consilio fratrum suorum predictis rege et Eadmundo ac alio etiam quocumque cujus forsitan interesset nequaquam vocatis et absque omni juris solemnitate approbatione innovatione concessione et confirmatione hujusmodi quas prefatis Eadmundo et heredibus sub certis conditionibus faciebat vacuas omnino esse nullumque robur vel valorem habere aut revocare cassare et irritare ipsas et cassas et irritas nuntiare si memoratus rex quasdam ex dictis conditionibus statutis terminis non impleret ita quod post hujusmodi pronuntiationem seu irritationem vel dictum prefate approbatio innovatio concessio et confirmatio nullius essent vel haberentur efficacie vel momenti Unde nos quia manifestum est et notorium predictas non fuisse conditiones impletas utentes libertate ac protestate in ipso privilegio per dictum Alexandrum papam eidem romane Ecclesie reservata sententialiter pronunciabimus habito nihilominus fratrum nostrorum consilio et assensu predictas approbationem innovationem con cessionem et confirmationem vacuas esse omnino nullumque robur vel valorem habere ac revocavimus cassavimus et irritavimus ipsas et cassas et irritas nuntiavimus ita quod nullius de cetero efficacie haberentur Advertimus insuper et liquido novimus quod ejusmodi concessio que de regno ipso a predicto notario et ejusdem concessionis confirmat io ac nova de illis collatio que a dicto Innocentio papa de fratrum suorum consilio nominato Eadmundo et ejus heredibus facte fuisse dicuntur nullum omnino valorem nullamque firmitatem habebant cum Ecclesie romane diligenter perquisitis et inspectis regestis et ipsius Innocentii pape ac predicti notarii processibus super eodem regno circa predictum Eadmundum habitis perfecte visis et examinatis et intente auditis et comprehensis dictis et assertionibus antiquorum ipsius Ecclesie cardinalium nec non et ipsius notarii ac aliorum fide dignorum de ipsa Ecclesia qui de toto negotio et processibus hujusmodi plenam notitiam habuerunt ac plenarie intellectis ipsius Ecclesie super hoc validis monimentis et consideratis ac discussis vigilanter omnibus que in iis attendenda et discutienda forent clare patuerit et constiterit manifeste certis vivis et efficacibus rationibus quod hujusmodi concessio confirmatio et collatio etiam si forte ipsas vel aliquas seu aliqua ex eis apparere vel ostendi contingeret in nullo ipsi Eadmundo prodesse ac nullum conferre jus nullamque utilitatem eidem prestare possent ne adjutum commodum aut adminiculum vel favorem tamquam vacue penitus et inanes nec possent eidem Ecclesie circa liberam ipsius regni dispositionem inferre alicujus obstaculi nocumentum Sed neque predicta que a prefato Urbano papa emanavit citatio nec illius cause vel questionis suspicio cujus fuit decisio postulata impedire possunt super hoc ipsius Ecclesie libertatem cum nec litigiosum factum sit ipsum regnum de cujus profecto dominio inter petitorem et possessorem questio non movetur nec etiam rebus sic se habentibus ut nunc sunt inter eandem Ecclesiam et prefatum regem Anglie vel dictum Eadmundum super ipsius regni dominio lis posset instituti de ejusdem regni possessione nec apud nos nec apud ipsos vel eorum alterum existente que sicut jure cavetur reali parit et parat adversarium actioni presertim cum idem Urbanus qui securus et certus erat quod de predicto regno libere disponere poterat in hujusmodi citatione que de ipsius affluente gratia et benignitate processit libertatem tractandi disponendi et ordinandi de ipso regno sibi expresse curaverit reservare Propter quod nos consideratis premissis omnibus diligenter et cognita plenius veritate auctoritate apostolica de fratrum nostrorum consilio et assensu declaravimus quod licitum et liberum omnino erat nobis et Ecclesie romane de prefato regno Sicilie omnibusque suis juribus districtibus et pertinentiis que pridem ad nos et eamdem Ecclesiam specialiter et plenarie spectant disponere providere statuere ac ordinare quodque libere ac plene absque omni ambiguitate secura conscientia poteramus illud in feudum concedere ac ejus regimen et gubernationem committere prout nobis et ipsi Ecclesie placeret et expediens videretur et quod supradictus Eadmundus et prefatus rex Anglie cui missa unquam a sede apostolica vel de ipsius mandato aut auctoritate de ipso regno collatio vel concessio facta fuit seu que vis alia persona preter ipsam Ecclesiam in eodem regno nihil penitus juris habebat nec predictus Eadmundus nec memoratus rex pater ejus nec aliquis alius poterant nos et eamdem Ecclesiam quomodo libet impedire nec aliquod unquam interponere obstaculum quin de ipso regno libere ordinaremus pro nostre beneplacito voluntatis Ut ergo diuturni tractatus inter eamdem Ecclesiam et prefatum comitem super memorato regno Sicilie habiti fine laudabili concludantur dilatione ac tarditate repulsis que suspensionis dispendio damnificantes negotia eorum effectum subvertere ac evacuare profectum ac salutarem consummationem eorumdem tractatuum nostrum animum firmiter dirigentes de fratrum nostrorum consilio et assensu dicimus definimus et ordinamus prefati regni Sicilie negotium in persona ejusdem comitis ut infra dicitur fore complendum et acceptata ab ipso ordinatione a nobis facta super senatus articulo que inferius inseritur et factis et impletis per eum que habentur in illa nec non et acceptatis aliis que in hac pagina continentur et super acceptatione ejusmodi exhibitis ab eodem comite suis patentibus et authenticis literis totum tenorem ipsius pagine continentibus prefato cardinali vel alii persone quam ad hoc duxerimus deputandam dictum regnum esse concedendum eidem sub conditionibus inferius annotatis ipsumque vocandum et certum sibi terminum fore prefigendum a nobis quem ex nunc ei assignamus videlicet festum beatorum apostolorum Petri et Pauli primo venturum ut ipse infra eundem terminum personaliter ad apostolicam sedem perveniens de manibus nostris si nos propitiante Deo vivos invenerit alioquin de manu illius quem nobis in apostolatus officio invenerit substitutum aut a collegio cardinalium predicte romane Ecclesie si quod absit forte vacaret recipiat sub ipsis conditionibus dictum regnum ut sic in omni eventu sive videlicet tunc prout Domino placuerit vixerimus sive non perficiatur in persona ejus prefatum negotium et ipsius regni concessio sibi fiat obtineatque in hoc sui desiderii complementum Super predicto ejus senatus articulo plurimum meditantes et quid supradicto comiti quid ipsi Ecclesie quidque prefati regni negotio circa ilium potius expediret satagentes discernere ac quid utilius cuique foret eligere cupientes ineo considerationis nostre de fiximus oculum et judicium deliberationis firmavimus quod decentius et melius pro singulis apostolica providentia suadente cognovimus et illud tanquam convenientius duximus ordinandum Consulentes et providentes per hoc saluti et honori ejusdem comitis et in nullo ipsius profectibus et utilitatibus detrahentes ac ipsum perfectius dirigentes negotium et firmius solidantes Ceterum volumus et decernimus quod eodem comite acceptante predicta et sicut premissum est suas super hoc literas concedente ac veniendi ad predictam sedem iter arripiente prefatus cardinalis de proventibus predicte decime quos collegit vel colliget congruum ei subsidium tribuat et contra Manfredum quondam principem tarentinum et Saracenos Lucerie per terras sue legationis verbum crucis predicet et faciat predicari Ut autem hec nostra definitio et ordinatio et hoc nostrum decretum ac alia premissa illibata perpetuo maneant et inconcussam semper obtineant firmitatem ea in presenti conscribi et annotari pagina fecimus nostra et fratrum nostrorum subscriptionibus nostraque bulla et eorundem fratrum sigillis ad perpetuam memoriam roborata Conditiones autem sunt hac Civitas beneventana quam hactenus romana Ecclesia sibi retinuit et in suum do manium et dominium cum omnibus juribus et pertinentiis retulit et totum tenementum civitatis ejusdem cum finibus ejus antiquis eidem Ecclesie et in ejus proprietate libere remanabit nullo jure ipsi comiti vel cuicumque alii de regno predicto ibi retento seu quomodo libet reservato Fines autem seu termini territorii seu districtus aut tenimenti civitatis ejusdem cum de illis ad presens constare non posset tempore quo tractatus sive negotium consummandum erit per aliquas deputandas ad hoc personas idoneas distinguentur Idem autem comes et sui in regno Sicilie heredes in dicta civitate et ejus territorio ac pertinentiis suis que ipsi remanebunt Ecclesie vel in urbe seu in Campania vel Maritima sive in ducatu spoletano aut in Marchia anchonitana vel in Patrimonio Beati Petri in Tuscia seu in aliis quibuscumque terris aut domaniis sive feudis ipsius Ecclesie ubi libet constitutis ex successione vel legato aut venditione sive donatione aut alio quocumque jure vel titulo seu contractu nihil unquam sibi acquirent vel vindicabunt seu poterunt acquirere vel quomodo libet vindicare et nihil unquam recipient habebunt vel retinebunt seu poterunt recipere habere vel etiam retinere ac nullam potestariam seu capitaniam vel rectoriam nullum que alium honorem nullam que dignitatem seu potestatem senatoriam vel quam cum que aliam aut administrationem vel commendam nec quodcumque aliud officium recipient seu recipere poterunt habebunt seu retinebunt vel habere seu retinere poterunt in eisdem Hoc autem intelligimus de illis heredibus ipsius comitis qui eidem comiti in dicto Sicilie regno succedent Nolumus enim quod delictum aliorum heredum qui succedent ei in comitatibus et aliis terris suis in penam heredis qui est ei successurus in dicto regno aliquatenus extendatur Ne vero hujusmodi alii heredes ipsius comitis contra ea que in isto continentur articulo aliquo forsan tempore venire presumant acquirendo vel vindicando aut recipiendo vel habendo seu retinendo sibi aliquid in terris in articulo ipso expressis vel recipiendo habendo seu retinendo in eisdem terris potestariam seu capitaniam vel aliquid aliud de iis que in articulo continentur eodem sic super hoc diximus providendum ut videlicet nulli etiam hujusmodi aliorum heredum ejusdem comitis ullo unquam tempore liceat sibi quidquam in eisdem terris acquirere seu vindicare recipere habere vel etiam retinere aut recipere vel habere seu retinere potestariam seu capitaniam vel rectoriam aut aliquid aliud ex iis que prout dictum est in eodem articulo plenius exprimuntur Quicumque autem ipsorum secus presumserit eo ipso excommunicatus existat nec ipse nec ejus posteri in perpetuum possint in eodem regno succedere si eis in casu aliquo hujusmodi successio deferretur sed ab illa repellatur omnino et nihilominus ille qui tunc ejusdem regni gubernaculis presidebit romano pontifici contra eum potenter assistere teneatur Item pro predicta civitate beneventana hac vice reficienda per Beneventanos exponet per septuennium pro ligaminibus omnia nemora ipsius regni et terre que est citra Farum usque ad confinia terrarum romane Ecclesie et omnem materiam ad edificia oportunam puta lapides arenam que puteolana vocatur cementum et similia sine prejudicio juris singularium personarum ad unam dietam prope Beneventum Prestabit quoque ipsis Beneventanis securitatem per totum regnum et terram predictam nisi in terra sua de novo delinquant propter quod ad ipsum de jure justitia pertinebit privilegia etiam dicte civitati a regibus et principibus concessa illibata servabit Omnia statuta per quemdam Fredericum olim romanum imperatorem seu quoscumque alios reges Sicilie facta contra libertatem civitatis ejusdem revocabit et in omnibus et per omnia que libertatis fuerint ceteris regni colis purificabit eamdem nec aliqua statuta seu aliquas leges condet in posterum per que dicte civitati directe vel indirecte possint prejudicia generari et pro apostolice sedis et beati Bartholomei patroni civitatis ejusdem reverentia fidantias ab omnibus remitti faciet et remittet eisdem Fidantiarum autem remissio est concessio libertatis ut cives beneventani possint libere proprias vineas et terras excolere ipsarumque fruges et fructus recolligere ac easdem vineas et terras vendere et de ipsis pro sua voluntate disponere sine aliqua exactione vel munere vel etiam datione Item totum ejusdem regni residuum perpetuo concedetur in feudum eidem comiti et heredibus suis ex eo posteri in perpetuum possint in eodem regno succedere si eis in casu aliquo hujusmodi successio deferretur sed ab illa repellatur omnino et nihilominus ille qui tunc ejusdem regni gubernaculis presidebit romano pontifici contra eum potenter assistere teneatur Item pro predicta civitate beneventana hac vice reficienda per Beneventanos exponet per septuennium pro ligaminibus omnia nemora ipsius regni et terre que est citra Farum usque ad confinia terrarum romane Ecclesie et omnem materiam ad edificia oportunam puta lapides arenam que puteolana vocatur cementum et similia sine prejudicio juris singularium personarum ad unam dietam prope Beneventum Prestabit quoque ipsis Beneventanis securitatem per totum regnum et terram predictam nisi in terra sua de novo delinquant propter quod ad ipsum de jure justitia pertinebit privilegia etiam dicte civitati a regibus et principibus concessa illibata servabit Omnia statuta per quemdam Fredericum olim romanum imperatorem seu quoscumque alios reges Sicilie facta contra libertatem civitatis ejusdem revocabit et in omnibus et per omnia que libertatis fuerint ceteris regni colis purificabit eamdem nec aliqua statuta seu aliquas leges condet in posterum per que dicte civitati directe vel indirecte possint prejudicia generari et pro apostolice sedis et beati Bartholomei patroni civitatis ejusdem reverentia fidantias ab omnibus remitti faciet et remittet eisdem Fidantiarum autem remissio est concessio libertatis ut cives beneventani possint libere proprias vineas et terras excolere ipsarumque fruges et fructus recolligere ac easdem vineas et terras vendere et de ipsis pro sua voluntate disponere sine aliqua exactione vel munere vel etiam datione Item totum ejusdem regni residuum perpetuo concedetur in feudum eidem comiti et heredibus suis ex eo legitime sicut infra dicitur descendentibus sub infrascriptis et suprascriptis conditionibus que prout competet in concessionis privilegio exprimentur Ita videlicet quod si in ejus vel heredum ipsorum obitu legitimum prout subsequitur heredem ipsos quod absit non habere contigerit regnum ipsum ad romanam Ecclesiam ejusque dispositionem libere revertatur Si enim comes ipse regnum a nobis receperit descendentes per rectam lineam ex eodem et ipsius heredibus Sicilie regibus mares et femine in eodem regno succedent sic tamen quod de liberis duobus maribus in eodem gradu per eamdem lineam concurrentibus primogenitus et de duabus feminis primogenita et de mare et femina in eodem gradu similiter concurrentibus masculus omnibus aliis preferatur Si vero eumdem comitem quod absit sine liberis ex eo legitime descendentibus mori contigerit possit ei in regno et terra predictis succedere dumtaxat nobilis vir Alphonsus comes pictavensis germanus ejusdem Et si dictus Alphonsus eidem Carolo non superviveret possit ei succedere unus ex filiis Ludovici illustris regis Francie videlicet major natu post illum qui succedet in regno Francorum et he gratia vel successio tam ex parte ipsius Caroli quam ex parte illorum erit tantummodo personalis ita scilicet quod ad alterum filiorum vel heredum ipsius Alphonsi si Alphonsum ipsum premori Carolo predicto contigerit hujusmodi successio se extendet Sed hujusmodi major natu succedet in regno Sicilie et terra predictis Similiter etiam nullus filiorum vel heredum ipsius majoris natu si idem major natu prefato Carolo non supervixerit hujusmodi successionem habebit sed regnum Sicilie ac terra predicta ad romanam Ecclesiam ejusque dispositionem libere devolventur Si vero Alphonsum et majorem natu predictos premori Carolo prefato contigerit nullus alius ipsi Carolo sine liberis ex ipso legitime descendentibus decedenti in eisdem regno et terra succedet sed liberum erit eidem romane Ecclesie de ipsis regno Sicilie ac terra disponere juxta sue beneplacitum voluntatis Si autem predictos Alphonsum et majorem natu post successionem hujusmodi aut eorum heredes sine liberis ex ipsis legitime descendentibus mori contigerit regnum Sicilie et terra predicta similiter ad eandem romanam Ecclesiam ejusque dispositionem libere revertentur Sed si aliquem de aliis successoribus ejusdem comitis regem vel regnum Sicilie sine legitima prole sui corporis mori contigerit in futurum succedent eidem servatis gradibus si superstites fuerint he persone videlicet regis vel regine sine prole legitima sui corporis decedentis frater vel soror ac collaterales superiores mares et femine ut puta patrui et avunculi amite et matertere et sursum usque ad quartum gradum duntaxat illis collateralibus quos predictus comes habet ad presens et habebit dum vixerit et qui post ejus obitum ex eisdem forsitan orientur exceptis collaterales etiam inferiores succedent similiter mares et femine utpote nepos vel neptis ex fratre vel sorore et inferius usque ad eundem tantummodo quartum gradum Quod autem de feminis recte line ac collateralium superius est expressum intelligendum est tam de nuptis quam etiam de innuptis dummodo nupte sint fidelibus et Ecclesie devotis et sicut inter has personas gradus servari volumus ut scilicet prior gradus posteriori gradui preferatur sic et in eodem gradu pluribus concurrentibus priorem natu posteriori et marem femine in hujusmodi successionibus volumus anteferri Personarum autem hujusmodi nulla superstite regnum ipsum sicut predicitur ad romanam Ecclesiam et ejus dispositionem libere revertatur Item pro toto generali censu ipsorum regni et terre octo millia unciarum auri ad pondus ipsius regni in festo beati Petri ubicumque romanus pontifex fuerit ipsi romano pontifici et romane Ecclesie annis singulis persolventur Si vero idem comes vel ejus in dicto regno heredes quocumque termino non solverint integre censum ipsum et expectati per duos menses terminum ipsum immediate sequentes de illo ad plenum non satisfecerint eo ipso erunt excommunicationis vinculo innodati Quod si in secundo termino et infra subsequentes duos menses eundem censum sine diminutione qualibet non persolverint totum regnum Sicilie ac tota terra predicte ecclesiastico erunt supposita interdicto Si vero nec in tertio termino nec infra duos menses proximos plenam satisfactionem illius ejusdem census sibi duxerint consulendum ita quod transactis eodem tertio termino et duobus proxime sequentibus mensibus non sit de octo millibus hujusmodi primi termini ipsi Ecclesie integre satisfactum ab eisdem regno et terra ipsorumque jure cadant ex toto et regnum et terra ad romanam Ecclesiam integre ac libere revertentur Si autem de censu octo millium unciarum hujusmodi primi termini infra dictos tertium annum et duos subsequentes menses plenarie satisfecerint nihilominus semper pro singulis octo millibus unciarum singulorum terminorum si simili modo in eorum solutione cessaverint vel illa non solverint similes penas incurrent salvis aliis penas et processibus que vel qui de jure inferri et haberi poterunt per romanum pontificem in hoc casu Item postquam dictus comes prefatum regnum vel tantum de ipso acquisiverit et habuerit quod etiam si alique civitates vel munitiones aut aliqua alia loca ipsius regni adhuc ei rebellia fuerint reputetur et possit ipsius regni rex et dominus reputari solvet romane Ecclesie quinquaginta millia marcarum sterlingorum per certos et diversos terminos ad hoc statuendos tempore quo erit tractatusve negotium consummandum Quod si dictus comes in hujusmodi terminis illa non solverit liberum erit romano pontifici contra ipsum comitem pro singulis terminis ad penas spirituales procedere prout sibi videbitur expedire Cum tamen negotium quod agitur Deo dante feliciter consummari contigerit nos petitionem comitis super remittendis sibi eisdem quinquaginta millibus marcarum factam ex parte saltem aliqua de qua comes ipse nobis ad gratias teneri debeat audiemus Item in quolibet triennio dabit rex romano pontifici unum palafridum album et pulchrum et bonum in recognitionem veri dominii eorumdem regni et terre Item quandocumque romanus pontifex qui pro tempore fuerit asseruerit vel dixerit romanum Ecclesiam indigere ita quod super indigentia hujusmodi ipsius romani pontificis simplici verbo stetur idem comes vel ejus in dicto regno heredes requisiti ab eo ad urbem in Campaniam in Maritimam in Patrimonium beati Petri in Tuscia ducatum spoletanum Marchiam anconitanam et in premissam civitatem beneventanam ac ejus territorium et pertinentias que remanebunt Ecclesie et in omnes alias terras ipsius Ecclesie per Italian trecentos milites equis et armis bene ac docenter munitos et paratos ita quod unusquisque ipsorum habeat quatuor equitaturas vel tres ad minus in obsequium et subsidium Ecclesie predicte transmittent per tres menses integros in ipsius vel dictorum in regno heredum sumtibus et stipendiis semel tamen in anno in servitio eidem Ecclesie moraturos Mensibus ipsis a die quo iidem milites terram sui dominii vel fines sui districtus egressi fuerint per vulgares dictas et solitas computandis Quod si maluerit Ecclesia eadem ingruenti necessitate super qua stetur verbo romani pontificis ut est dictum navali juvari exercitu predicti milites debita taxatione ac recompensatione prehabita in navale stolium commutentur Item tam ipse quam sui in regno heredes nobis nostrisque successoribus canonice intrantibus et Ecclesie romane ligium homagium facient et juramentum fidelitatis prestabunt ac hujusmodi homagium facere et juramentum fidelitatis prestare secundum formam inferius annotatam si romanus pontifex in Italia fuerit infra sex menses si vero eum extra Italiam esse contigerit infra annum postquam regni dominium adepti fuerint teneantur et singulis ipsis successoribus et eidem romane Ecclesie renovabunt tam ipsum homagium quam hujusmodi juramentum In optione autem et beneplacito erit romane Ecclesie ipsum et heredes suos vocare ad prestandum personaliter juramentum fidelitatis et ligium homagium romano pontifici et eidem Ecclesie dummodo ad hoc sibi tutum locum statuant et assignent vel aliquem cardinalem ipsius Ecclesie seu alium qui vice romani pontificis juramentum juxta eamdem formam et homagium recipiat destinare Item dictus comes et ejus in regno heredes regnum et terram prefata nullatenus divident sed semper illa unus tantum sub ipsis conditionibus immediate ac in capite a romana tenebit Ecclesia et tam idem comes quam ipsius in ipso regno heredes nobis et successoribus nostris canonice intrantibus et Ecclesie romane ligium homagium facient et fidelitatis juramentum prestabunt in hunc modum []embed Item ipsi ac singuli sui in dicto regno heredes romano pontifici et singulis successoribus homagium prestabunt juramentum fidelitatis jurabunt se ad hoc specialiter obligantes quod nunquam per se vel alios seu quocumque modo procurabunt ut eligantur vel nominentur in regem vel imperatorem romanum vel regem Teutonie seu dominum Lombardie aut Tuscie vel majoris partis earumdem Lombardie vel Tuscie et si electionem vel nominationem ad imperium vel ad regnum romanum seu ad regnum Theotonie aut ad dominium Lombardie vel Tuscie seu majoris partis earum de ipsis celebrari contigerit nullum hujusmodi electioni vel nominationi assensum prestabunt nec intromittent se ullo modo de regimine ipsius imperii vel regni romani seu regni Theotonie aut Lombardie seu Tuscie vel majoris partis earum a quocumque horum nominati fuerint vel electi Quod si ipse vel aliquis suorum in regno heredum studentibus et procurantibus eis ad imperium ipsum sive ad dictum regnum romanum seu regnum Theotonie aut dominium Lombardie seu Tuscie vel majoris earum partis electi vel nominati fuerint si hoc verum et manifestum fuerit aut si post talem electionem vel nominationem de imperii vel regni romani seu regni Theotonie aut Lombardie seu Tuscie vel majoris ipsarum partis regimine se manifeste intro miserint eo ipso a jure predictorum regni Sicilie et terre cedant ex toto ipsaque prorsus amittant et eadem regnum et terra ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Si autem electioni vel Dominationi facte non procurantibus ipsis aut procurantibus consenserint et ut huic electioni seu nominationi vel juri omnino renuntient et quod de imperio seu de aliquo alio premissorum ad quod electi seu nominati fuerint se nullatenus intromittant moniti infra quatuor mensium spatium post monitionem hujusmodi tali electioni seu nominationi vel juri non renuntiaverint vel de ipso imperio seu aliquo premissorum ad quod electi vel nominati fuerint se intro miserint quoquo modo ex hoc sint eisdem regno Sicilie ac terra et eorum omni prorsus jure privati et ut dictum est eadem regnum et terra ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Si vero ad ipsum comitem vel ejus in eodem regno heredes non poterit commode talis monitio pervenire super quo utique impedimento videlicet quod moneri commode nequeant credetur et stabitur assertioni romani pontificis sive dicto sufficiet previa super hoc ipsius romani pontificis monitio publica et solemnis ita quod si infra sex menses post illam renuntiaverint aut de imperio seu de aliquo alio predictorum ad quod electi seu nominati fuerint se quomodo libet intro miserint cadant ex omni jure ipsorum regni et terre et regnum et terra ipsa ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Ceterum si contigerit aliquem de suis heredibus qui deberet in predictis regno Sicilie et terra succedere in regem vel imperatorem romanum seu regem Theotonie vel dominium Lombardie aut Tuscie seu majoris partis eorum nominari seu eligi vel assumi nullatenus possessionem eorumdem regni Sicilie ac terre nanciscatur vel habeat nec se de illorum cura seu dominio et regimine per se vel per alios aliquatenus intromittat nisi prius imperio vel regno romano seu regno Teotonie aut dominio Lombardie vel Tuscie seu majoris earum partis ad quodcumque horum electus nominatus fuerit vel assumtus et omni juri competenti sibi in illis omnino renuntiet et illorum regimen nec de jure ne de facto illud gerens vel retinens omnino dimittat ipsum nullo unquam tempore resumturus alioquin cadat ab omni successione ac jure que in regno Sicilie ac terra predictis sibi competerent ipso facto ita quod eadem regnum Sicilie ac terra ad romanam Ecclesiam ejusque dispositionem plene ac libere devolvantur Quod si non exstantibus masculis feminam eisdem regno et terra successerit illa regi vel imperatori romano seu in regem vel imperatorem romanum electo aut regi vel electo in regem Teotonie seu dominio Lombardie vel Tuscie aut majoris partis earum seu electo ad earum dominium nunquam matrimonialiter copuletur etsi contrarium fecerit eo ipso cadat a Sicilie regno et terra predictis maneatque prorsus ipsorum jure privata ipsis regno et terra ad eamdem Ecclesiam devolutis Si autem ipse vel aliquis suorum in regno heredum contra hec venerint eo ipso excommunicati et insuper labe ac reatu perjurii respersi et notati existant In hujusmodi quoque juramento addetur expresse quod nullo unquam tempore regnum seu imperium romanum aut regnum Teotonie vel dominium Lombardie sive Tuscie seu majoris earum partis aut easdem Lombardiam vel Tusciam vel majorem partem ipsarum per se vel per alios seu alium occupabunt capient vel acquirent autsibi alias quomodo libet vindicabunt et si secus fecerint similes secundum prescriptam formam penas incurrant Quod autem dicitur de majori parte dominii Lombardie sive Tuscie intelligitur scienter si vero ignoranter eam ad mandatum Ecclesie dimittere teneantur et si eam Ecclesia mandante dimittant non incidant in penam in isto articulo et consimilibus constitutam Si vero moniti non dimittant remaneat pena prout est in hoc articulo et aliis consimilibus constituta Quod si forte in posterum regem Sicilie contingat in imperatorem eligi postquam regni fuerit possessionem adeptus non transeat ad imperium alioquin in penas incidat in hoc articulo et aliis similibus comprehensas Quod si regni possessione predicti nondum agnita seu obtenta in imperatorem electus transire voluerit ad imperium in manu prius romani pontificis vel illius quem ad hoc idem pontifex duxerit destinandum filium suum successurum in regno cujus cumque fuerit etatis emancipet et regno renunciet nihil juris in eo retinens clam vel palam nec cujus libet etiam potestatis nec ipsum filium ad servilium vel subsidium aliquod faciendum juramento vel voto stipulatione vel pacto sibi vel successoribus suis adtingat sicque factus filius sui juris ab eodem romano pontifice vel alio destinato ab ipso protinus investiatur de regno ad cujus regis successionem si forte decederet sine liberis nullo unquam tempore pater veniat imperator existens Sed si imperio et omnibus que ad imperium pertinent idem pater renuntiare voluerit et regno tantum esse contentus post renuntiationem hujusmodi ad illius successionem libere admittatur et tunc ab ipso romano pontifice vel alio destinato ab eo investituram recipiat regni ejusdem Quod si dictus filius sic ad regnum assumptus major annis decem et octo fuerit libere administret sed quamdiu minor exstiterit tam ipse quam regnum ipsius in custodia romane Ecclesie maneat donec rex ipse impleverit supradictam etatem fructibus et obventionibus regni ex quibus sumptus necessarii faciendi pro ejusdem regni custodia deducantur regi conservandis eidem et lucro alterius ratione ipsius custodie non cessuris Que vero de filio dicuntur ut ei videlicet regnum possit sub observatione premissa a patre ad imperium transeunte dimitti de filia etiam duximus concedendum Et si rex non habens filios in imperatorem electus ad imperium transire voluerit et de personis quas supra diximus liberis non extantibus in regno posse succedere aliqui superstites fuerint que de filio et filia preordinavimus observentur in illis excepto emancipationis articulo que in solis illis procedere poterit que capaces emancipationis existent ratione patrie potestatis Declaramus etiam quod si regi Sicilie sine filio decedenti superstes sit filia vel mulier alia que juxta prefatam formam debeat ad hujusmodi successionem admitti que imperatori dum ipse rex viveret fuerat desponsata vel nupta non succedat in regno et si regno sibi delato imperatori nupserit cadat protinus ab eodem nisi vir ejus imperio prorsus renuntians regno solummodo sit contentus In primo autem casu repulsis filia et alia predicta ad personas illas servatis gradibus regnum perveniat quas prenotavimus in regno posse succedere si regi premortuo liberi non supersint In secundo autem casu regnum ipsum ad romanam Ecclesiam devolvatur Item si forte deficientibus masculis contigerit feminam innuptam in regno succedere illa maritabitur persone que ad ipsius regni regimen et defensionem existat idonea romani pontificis prius super hoc consilio requisito nec nubet nisi viro catholico et Ecclesie romane devoto et si contra hoc fieret licebit romano pontifici contra ipsam ad privationem predictorum regni et terre sine figura judicii et absque omni juris solemnitate in quacumque etate filia ipse consistet procedere si hoc ei videbitur expedire Item in regnum et terram predicta nullus succedet qui non fuerit de legitimo matrimonio procreatus Item regnum Sicilie et terra predicta imperio nullo modo subdentur seu sibi ullo unquam tempore in eadem persona quomodo libet unientur et precise super hoc articulo tam per penas spirituales quam alias cautiones cavebitur juxta Ecclesie voluntatem cum prorsus intentionis sit romane Ecclesie ut regnum et terra predicta nullo unquam tempore imperio uniantur ut scilicet unus Romanorum imperator et Sicilie rex existat Quod autem circa unionem ipsorum regni et terre cum imperio dicimus hoc ipsum circa unionem eorumdem regni et terre cum regno romano aut regno Teotonie seu cum Lombardia vel Tuscia sive cum majori parte ipsarum Lombardie vel Tuscie intelligimus et volumus esse dictum Item si ipse vel sui in regno heredes predictam civitatem beneventanam territorium et pertinentias ejus que remanebunt Ecclesie vel aliquam partem eorum aut Campaniam vel Maritimam seu urbem vel ducatum spoletanum aut Marchiam anconitanam sive Patrimonium Beati Petri in Tuscia aut alias quascumque terras romane Ecclesie ubi libet constitutas occupaverint vel occupari fecerint aut super iis offenderint vel molestaverit Ecclesiam seu fecerint molestari et postquam super hoc a romano pontifice moniti et requisito fuerint vel si commode moneri aut requiri nequiverint juxta ipsius romani pontificis assertionem vel dictum postquam de hoc ipse publice ac solemniter eos monuerit infra tres menses non restituerint integre omnia occupata eo ipso ab eorumdem regni Sicilie et terre jure cadant totaliter ipsaque regnum et terram prorsus amittant et hec ad romanam Ecclesiam libere devolvantur Quod si etiam restituerint occupata nihilominus ad plenum de universis injuriis et damnis illatis ad mandatura ejusdem romani pontificis satisfacere teneantur Alii quoque heredes ipsius comitis videlicet qui in regno succedent eidem occupare vel facere occupare easdem terras romane Ecclesie seu molestare aut molestari facere super illis eamdem Ecclesiam non attentent quodque illi qui secus attentaverint premissas penas [ut videlicet eo ipso sint excommunicati et tam ipsi quam eorum posteritas in perpetuum ad successionem predicti regni si in aliquo forte casu eadem successio devolveretur ad illos nullatenus admittantur] incurrant Et quod rex Sicilias qui tunc erit teneatur assistere romano pontifici contra ipsos prout superius est expressum Item omnibus ecclesiis tam cathedralibus quam aliis regularibus et secularibus nec non et omnibus prelatis et clericis ac universis personis ecclesiasticis secularibus et religiosis et quibuslibet religionis locis plenarie dimittentur et restituentur integre omnia bona eorum immobilia a quibuscumque ablata vel occupata sint et per quoscumque detineantur Mobilia vero que exstant et poterunt inveniri simili modo restituentur eisdem hec autem restitutio fiet absque contradictione seu difficultate qualibet sicut nanciscantur predictorum regni Sicilie ac terre possessionem hoc modo scilicet quod statim in illa parte ipsorum regni et terre que sibi obediet restitutio ipsa fiat ipsaque postmodum successive consummabitur sicut eidem regnum habebuntur et terra Ne autem super iis rebus restituendis ingeri possit aliqua difficultas deputabuntur a romano pontifice aliqui viri discreti ad quorum mandatum et arbitrium jurium et eorum immobilium et mobilium que exstant restitutio plena fiat ita quod ea de quorum domino vel proprietate seu possessione notorium fuerit ad eorum mandatum et arbitrium mox reddentur In dubiis vero per ipsos de plano et absque judicii strepitu veritas diligentius inquiretur Sufficiet autem vocari camerarium vel procuratorem seu ballivum in cujus jurisdictione vel ballivia seu territorio bona de quibus agetur consistent ad videndum jurare testes qui in hujusmodi inquisitione deponent Item omnes ecclesie tam cathedrales quam alias regulares et seculares nec non et omnes prelati et clerici ac universe persone ecclesiastice seculares et religiose ac quecumque religionis loca cum omnibus bonis suis in electionibus postulationibus nominationibus provisionibus et omnibus aliis plena libertate gaudebunt nec ante electionem sive in electione vel post regius assensus vel concilium aliquatenus requiretur Quam utique libertatem ipse et sui in regno heredes semper manutenebunt et conservabunt et manuteneri et conservari facient ab omnibus subditis suis dicteque ecclesie ac persone utentur libere omnibus bonis et juribus suis salvo et suis in regno heredibus jure patronatus in ecclesiis in tantum quantum in hac parte patronis ecclesiarum canonica instituta concedunt ubi antiqui reges Sicilie hujusmodi jus patronatus in ipsis ecclesiis habuerant Omnes etiam cause ad forum ecclesiasticum pertinentes libere et absque ullo impedimento agitabuntur tractabuntur et ventilabantur coram ordinariis et aliis ecclesiasticis judicibus et terminabuntur per eos Et si ad sedem apostolicam super hujusmodi causis appellari contigerit tam appellantes quam appellati ad eamdem venire sedem pro appellationum prosecutionibus libere et absque inhibitione aliqua permittentur Sacramenta vero fidelitatis prestabuntur secundum antiquam et rationabilem consuetudinem prout canonica instituta permittunt ab illis ecclesiarum prelatis quorum predecessores antiquis illa Sicilie regibus prestiterunt ab illis autem prelatis et ecclesiis qui regalia sive temporalia bona tenent si qui tamen sunt qui hujusmodi bona teneant a domino regni et aliis dominis temporalibus et qui ratione hujusmodi bonorum ab antiquo consueverunt regibus et ipsis dominis temporalibus servitia exhibere hujusmodi honesta et antiqua servitia eis secundum rationabilem et antiquam consuetudinem et sicut instituta patiuntur canonica impendantur salva semper citra ecclesias cathedrales et alias regulares et seculares ac personas et loca ecclesiastica tam in faciendis provisionibus et electionibus confirmandis quam in omnibus quibuscumque aliis romani pontificis et Ecclesie romane jurisdictione ac auctoritate plenaria et libera potestate Item revocabit omnes constitutiones seu leges per predictum Frid et per reges Sicilie sive per Conradum ipsius Frid filium aut Manfredum quondam principem tarentinum qui de facto regnum ipsum detinet occupatum editas contra ecclesiasticam libertatem nec statuta vel constitutiones aliquas edet aut etiam promulgabit per que juri vel libertati Ecclesie derogetur Item comes promittet quod nullus clericus vel persona ecclesiastica eorumdem regni et terre in civili vel criminali causa convenietur coram judice seculari nisi super feudis judicio petitorio conveniatur civiliter sed omnes Ecclesie ac persone ecclesiastice omnimode erunt libere et in nullo regi vel principi subjacebunt Item nullas tallias vel collectas imponet ecclesiis monasteriis clericis et viris ecclesiasticis vel rebus eorum Item in ecclesiis vacantibus rex nulla habebit regalia nullosque fructus reditus et proventus nullas etiam obventiones ac nulla prorsus alia percipiet ex eisdem custodia earumdem ecclesiarum interim libera remanente penes personas ecclesiasticas juxta canonicas sanctiones Item comites barones milites et universi homines totius regni et terre predicte vivent in ea libertate et habebunt illas immunitates illaque privilegia ipsisque gaudebunt quas et que tempore clare memorie Guillelmi secundi Sicilie regis et aliis antiquis temporibus habuerunt Item omnes exules regni Sicilie et terre predicte cujuscumque conditionis existant ad mandatum Ecclesie reducentur in regnum et terram predictam ipsique de bonis et juribus eis debitis restitutio plena fiet In hujusmodi autem restitutione secundum prescriptam formam in capitulo de bonis ecclesiarum restituendis contentam tam in notoriis quam in dubiis procedetur Item nullam confederationem seu pactionem vel societatem cum aliquo imperatore vel rege seu principe vel barone saraceno christiano vel greco aut cum aliqua provincia seu civitate aut communitate vel loco aliquo contra romanam Ecclesiam vel in damnum Ecclesie scienter faciet et si etiam faceret ignoranter teneatur ad mandatum Ecclesie revocare Item omnes captivos et obsides qui tenentur in regno et terra predictis Romanos regni colas et alios de terra Ecclesie Tuscos Lombardos et illos de Marchia tervizin pro posse suo bona fide restituet libertati Heredibus vero quondam Riccardi comitis Sorani Germani felicis recordationis Innocentii pape III jus quod in comitatu Sorani et aliis Ecclesie romane fidelibus illud quod in aliis comitatibus et bonis si qua eis in regno et terra predictis a regibus et principibus sunt concessa obtinent penitus erit salvum nec per ipsorum regni et terre concessionem comitatuum seu concessorum eorumdem cuiquam quoad proprietatem seu possessionem prejudicium generabitur regio in iis omnibus jure salvo secundum enim supradictas et infra scriptas conditiones regnum Sicilie excepta civitate beneventana et omnibus districtibus et pertinentiis suis comiti concedetur eidem et revocabuntur omnes concessiones comitatuum baroniarum feudorum et aliorum quorumcumque bonorum et jurium facte in predicto regno Sicilie per Fredericum Conradum et Manfredum predictos et eorum officiales familiares et fautores post depositionis sententiam in ipsum Frider per felicis recordationis Innocentium papam IV in lugdunensi concilio promulgatam Item idem comes veniet cum mille ad minus ultramontanorum militum comitiva quorum quilibet equitaturas quatuor secum ducet habebit etiam dictus comes trecentos balistarios et tot alios bellatores quot ad prosecutionem negotii sufficere videbuntur Item dictus comes usque ad annum a die quo ei fiet collatio de regno Sicilie computandum sic munitus cum tota sua hujusmodi comitiva fines comitatus Provincias versus Italiam sit egressus et extimo infra tres menses immediate sequentes sit in terris conterminis regno Sicilie nisi forsan in Italia hostium impediatur obstaculo vel occursu quorum impugnationi vel debellatione quamdiu taliter munitus perseveranter institerit intelligatur negotium prosequi nec tempus predictorum trium mensium ei currat Quod si dictus comes sic munitus usque ad annum hujusmodi non fuerit fines predicti comitatus egressus vel infra eosdem tres menses tali non prepeditus obstaculo non fuerit in terris eidem Sicilie regno conterminis cum comitiva hujusmodi constitutus vel in quocumque casu eo prosecutioni negotii opportunam non impendente operam ad easdem terras conterminas dicto regno infra tres menses ipsos non venerit sic munitus liberum erit romano pontifici ac in ipsius potestate remanebit dicere pronuntiare vel proferre in scriptis vel sine scriptis de consilio vel sine consilio fratrum suorum eodem comite vel alio etiam quocumque cujus forsitan interesset non vocatis et absque omni juris solemnitate concessionem eidem comiti et jus heredibus de regno et terra predictis factam vacuam omnino esse nullumque robur vel valorem habere ac eam revocare cassare irritare ac ipsam cassam et irritam nuntiare Liberum quoque est eidem romano pontifici hoc idem facere si quod absit dictus comes vel longa prepeditus valetudine vel morte preventus dictum negotium juxta eamdem formam non assumserit vel assumtum non fuerit prosequtus nisi forte talis persona et tam idonea juxta formam eamdem vices ejus vel suorum heredum in hac parte suppleverit que merito ad hoc sufficiens possit et debeat romane Ecclesie reputari Quod si dictus comes alio forsan impedimento legitimo fuerit irretitus et hoc significaverit romano pontifici tunc liberum erit eidem romano pontifici et in potestate remanebit ipsius vel dicere pronuntiare ac proferre juxta formam in capitulo ipso contentam concessionem eidem comiti et ejus heredibus factam de regno et terra predictis vacuam omnino esse nullumque valorem vel robur habere ac eam revocare cassare et irritare et ipsam cassam et irritam nuntiare vel talem personam et tam idoneam assumere vel admittere ad dictum negotium que merito ad hoc ab ipso sufficiens reputetur Item omnes premissas conditiones que in persona comitis apponentur circa etiam ipsius comitis in regno heredes intelligimus et volumus esse dictas salvis omnibus que circa alios heredes ipsius comitis ordinata consistunt prout superius est expressum Item postquam tractatus hujusmodi negotii fuerit concorditer consummatus fiet super hoc privilegium concessionis a domino papa subscriptionibus cardinalium romane Ecclesie roboratum et comes dabit privilegium suum eidem domino pape ac romane Ecclesie aurea bulla bullatum in quo proprio juramento fatebitur et recognoscet expresse regnum Sicilie ac totam terram que est citra Pharum usque ad confinia terrarum romane Ecclesie excepta civitate beneventana cum territorio et pertinentiis ejus que Ecclesie remanebit eidem ex sola gratia et mera liberalitate sedis apostolice sibi suisque heredibus de novo fore concessa seque recipere ac tenere regnum et terram hujusmodi a dicta romana Ecclesia sub conditionibus et pactis hinc inde tractatis Ordinatio vero super senatus articulo hec est Nobilis vir Carolus Andegavie ac Provincie comes prestito juramento promittat quod dabit operam bona fide ut Romanis juret non regere urbem ad vitam Item quod finito triennio a die quo fiet ei regni Sicilie concessio computando vel si infra triennium ipsum totum predictum regnum vel majorem ejus partem cui minor non possit resistere acquisierit vel si forte quod absit illud acquirere non poterit et hoc liquido constiterit senatum omnino dimittet et illum ex tunc per se vel per alium nullatenus resumturus nec procuraturus quomodo libet quod senatum ipsum quivis alius perpetuo ad vitam habeat aut quod ad illum aliquis etiam usque ad certum tempus absque licentia romani pontificis assumatur Item quod dabit operam bona fide ut idem senatus ad dispositionem et ordinationem romane Ecclesie revertatur cives scilicet romanos ad hoc sicut melius et honestius poterit inducendo Item quod dum senatum tenuerit nihil scienter in ceteris ipsius Ecclesie dominiis scilicet et feudis in ejusdem Ecclesie vel suorum prejudicium faciet contra Ecclesiam ipsam et ecclesiasticam libertatem et si ipse vel sui quidquam tale fecerint id sine more dispendio revocabit Hujusmodi autem juramentum prestabit idem comes in presentia fide dignarum personarum quarum tres vel due ad minus sint pontificali predite dignitate dabitque super iis videlicet super juramento et promissione hujusmodi suas patentes literas sigillis tam suo quam hujusmodi trium vel duorum pontificum sigillatas in quibus utique literis nomina personarum coram quibus hujusmodi juramentum prestabitur exprimentur ac se nihilominus per easdem literas obligabit ad infra scriptas penas quas incurrat si contra premissa vel eorum aliquid fecerit videlicet quod preter reatum perjurii quod incurret eo ipso idem excommunicationis et terra sua ubi libet constituta interdicti sententiis subjaceant quas utique sententias si dictus comes per mensem sustinuerit eo ipso cadat a jure senatus et si postea de facto senatum tenere contenderit seu intromiserit se de illo cadat similiter eo ipso ab omni jure quod erit ei in regno Sicilie acquisitum Duplicentur autem hujusmodi litere ad cautelam propter viarum discrimina et sic duplicate assignentur dilecto filio nostro tituli Sancte Cecilie presbytero cardinali apostolice sedis legato si presens fuerit vel alii persone quam ad hoc duxerimus deputandam ita quod earumdem literarum alie deferantur vel mittantur ad nos et relique nostro et Ecclesie romane nomine in aliquo tuto loco fideliter deponantur inibi ad opus nostrum et ipsius Ecclesie conservande Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre definitionis et ordinationis nostrique decreti infringere vel ei ausu temerario contraire si quis autem hoc attentare presumserit indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli se noverit incursurum Ego Clemens catholice Ecclesie episcopus Ego Odo tusculanusi episcopus Ego Stephanus prenestinus episcopus Ego frat Joannes portuensis et S Rufine episcopus Ego Radulfus albanensis episcopus Ego Ancherus tituli S Praxedis presbyter cardinalis Ego frater Guido tituli Sancti Laurentii in Lucina presbyter cardinalis Ego Guillelmus tituli Sancti Marci presbyter cardinalis Ego frater Anibaldus basilice XXII Apostolorum presbyter cardinalis Ego Riccardus S Angeli diaconus cardinalis Ego Octavianus S Marie in Via Lata diaconus cardinalia Ego Joannes Sancti Nicolai in Carcere Tulliano diaconus cardinalis Ego Ottobonus S Andriani diaconus cardinalis Ego Jacobus Sancte Marie in Cosmydin diaconus cardinalis Ego Gottifridus Sancti Gregorii ad Velum Aureum diaconus cardinalis Ego Jordanus Sanctorum Cosme et Damiani diaconus cardinalis Ego Mattheus Sancte Marie in Porticu diaconus cardinalis Actum Perusii quarto kal martii pontificatus nostri anno primo