Charter Document - 02120020

Cum olim grandes et graves deformes et enormes injurie quas Gaufridus tunc prior et conventus monasterii de Caritate dilecto filio Cluniacensi abbati dicebantur temere irrogasse seriatim fuissent exposite coram nobis nos eisdem in apostolicis literis per ordinem comprehensis venerabilibus fratribus nostris Trecensi et Meldensi episcopis ac dilecto filio Latiniacensi abbati per ipsas dedimus literas in præceptis ut ad locum ipsum personaliter accedentes et inquirentes super iis plenius veritatem si rem venire taliter se habere latam propter hoc in dictum Gaufridum depositionis a regimine prioratus sententiam authoritate apostolica confirmantes et approbantes nihilominus substitutionem de Vuillelmo in ipsius loci priorem et damnationem sigillorum eorundem Gaufridi ac conventus per diffinitores generalis capituli factam excommunicationis sententiam in jam dictum Gaufridum ac ejus complices promulgatam ab ipsis facerent usque ad satisfactionem condignam firmiter observari Contradictores quoslibet aut rebelles sive monachi sive clerici seu laici essent per censuram ecclesiasticam appellatione post posita compescendo Cum igitur iidem judices ad predictum monasterium accessissent mandatum apostolicum impleturi monachi loci ejusdem sicut nuper Elias monachus et magister Guido procuratores Cluniacenses in nostro auditorio citarent ipsis januas monasterii quemadmodum abbati Cluniacensi fecerant obserantes eosdem ingredi nullatenus permiserunt Ipsi vero mandatum nostrum exequi cupientes in villa ipsius loci curaverunt super propositis inquirere sollicite veritatem et cum plene constitisset eisdem præfatos monachos ea que de ipsis nobis insinuata fuerant et graviora etiam commisisse dictam depositionis sententiam ac substitutionem prioris damnationem etiam sigillorum appellatione cujusdam qui se pro conventus procuratore gerebat reputata frivola confirmarunt excommunicationis sententiam in sepedictum Gaufridum ac ejus complices promulgatam præcipientes firmiter observari Sed ipsis divina nihilominus officia celebrantibus iidem judices attendentes quod per districtionem canonicam eorum emollire duritiam non valebant carissimum in Christo filium nostrum Philippum regem Francorum illustrem per suas literas rogaverunt ut nobilem virum comitem Nivernensem qui dictos monachos in hujusmodi fovere malitia videbatur ab ipsorum injusto favore compescens regali potentia insolentiam comprimeret eorundem Cum ergo idem rex præfato comiti præcepisset ut substituto priori temporalia faciens assignari dictos monachos in sua ulterius malitia non foveret ac idem mandatum differret regium adimplere Rex zelo justitie ac fervore nostre devotionis accensus contra dictum comitem cujus fulti potentia monachi memorati latis authoritate nostra sententiis temere obviabant præcepit exercitum congregari cujus metu licet temporalia dicto priori per præfatum comitem fuerint assignata monachi tamen in sua nihilominus contumacia persistentes tam ipsi priori quam Cluniacensi abbati debitam exhibere obedientiam contradicunt unde nobis humiliter est supplicatum ut ad rebellionem hujusmodi edomandam apostolicam manum apponere dignaremur Pro monachis vero de Caritate fuit a Joanne et Nicolao monachis procuratoribus eorundem ex adverso responsum quod jam dictis sententiis in eorum priorem et ipsos post appellationem ad nos legitime interpositam promulgatis Cluniacenses nuntii prævenientes terminum qui fuerat ad persequendam appellationem præfixus nostras ad præfatos judices literas impetrarunt multis expressis mendaciis et suppresso quod ipsi episcopi nostro non expectato mandato quod in literis continebatur eisdem jamdudum authoritate propria fuerant executi licet autem dicti prior et monachi non solum suspectos haberent judices memoratos verum etiam manifestos adversarios reputarent pro reverentia tamen apostolice sedis ipsos in monasterio cum moderato numero sociorum benigne ac devote recipere voluerunt Sed quia ipsis et pluribus fuerat nuntiatum quod abbas et monachi Cluniacenses qui non parva multitudine stipati advenerant monasterium per violentiam decreverant occupare iidem volentes hujusmodi obviare periculo prefatis judicibus humiliter supplicarunt et obtinuerunt ab eis ut in eorum ecclesia sancti Petri sita juxta idem monasterium convenirent Partibus igitur ibidem in eorum præsentia constitutis monachorum proposuit procurator quod dicti judices literarum nostrarum authoritate procedere non debebant quia si nobis reseratum fuisset eosdem quod mandabamus in ipsis authoritate jam esse propria executos causam nullatenus commisissemus eisdem Unde cum impetratores ipsarum talem suppresserint veritatem qua expressa jam dictas literas ad ipsos minime impetrassent eis non erat authoritate illarum ullatenus procedendum presertim cum ejusdem monasterii nuntii propter hoc dudum ad apostolicam sedem accessissent opponens nihilominus alias exceptiones legitimas et multiplices contra eos causas suspicionis allegans ad quas probandas arbitras postulavit instanter quibus contempto jure canonico pariter et civili sibi penitus denegatis nostram audientiam appellavit personas et bona monasterii sepedicti apostolice protectioni supponens Sed iidem nihilominus uno eodemque die ad receptionem et publicationem testium deliberationem concilii et decisionem negocii temere properantes quod per abbatem et diffinitores predictos factum extiterat pro sue voluntatis libito confirmarunt ad hæc apostolici mandati finibus non contenti cum comitem supradictum ad oppressionem monasterii utpote qui processus iniquitatem noverat inculcatis precibus et præceptis inducere nequivissent ad regem se convertere predictum et regiam puritatem circumvenire multipliciter præsumpserunt suggerentes eidem veritati contraria et ipsum quasi ex parte nostra precibus onerantes qui credens eosdem accensus zelo justitie sic instare comiti memorato præcepit ut substituto Vuillelmo predicta temporalia faceret assignari Sed viris peritis quorum concilium idem comes accedens Parisius sollicite requisivit processum judicum predictorum extitisse iniquum concorditer respondentibus eodemque comite propter hoc mandatum regium exequi differente Rex ipsorum judicum et Cluniacensis abbatis suggestionibus item circumventus contra comitem sepedictum præcepit exercitum congregari et sic comes vi metuque compulsus ad monasterium accessit cum regio marescallo circa mandatum Regis quam propriam voluntatem et conscientiam expleturus Monachi vero visa multitudine armatorum conterriti se vestibus ecclesiasticis induerunt et sic induti occurrerunt ad monasterii portas opponentes armatis imagines crucifixi et reverendas sanctorum reliquias ac ipsum Christi corpus sanctissimum obtendentes ac ex parte Dei et nostra prohibentes eisdem ne monasterium apostolice protectioni suppositum præsumerent violare Qui licet primo facinus abhorruerint postea tamen per alium competi orem aditum cæcata reverentia irruentes sacras ecclesie valvas ausu nefario confregerunt et insano tumultu singula perscrutantes præfato Vuillelmo assignaverunt granarium cellarium dormitorium et officinas monasterii universas fratres loci ejusdem vix in oratorio claustri quo stupefacti confugerant relinquentes ubi necessariis nova eis inhumanitate substructis et prohibito ne quisquam ipsis audeat aliquid ministrare in tante sunt necessitatis articulo constituti ut ad vite sustentamentum non habeant nisi quod quidam viri boni eisdem misericordia moti furtim porrigunt per fenestras unde nobis fuit ex parte ipsorum humiliter supplicatum ut tam gravi calamitati et calamitoso gravamini secundum apostolice sedis clementiam succurrere dignaremur Nos igitur iis et aliis que a partibus tuere proposita plenius intellectis quia manifeste cognovimus predictos judices perperam processisse cum ut exceptiones alias faciamus causam nullatenus commisissemus eisdem si nobis revelatum fuisset quod ea que per ipsos exequenda mandavimus authoritate propria publice denuntiaverant per dioceses suas et districte mandaverant observari Unde occasione rescripti per talem subreptionem obtenti nequaquam procedere debuissent quia etiam fines nostri excedentes mandati brachii secularis auxilium invocarunt dum eorum ad nos appellatione pendente partes super ipsorum processu in nostro auditorio litigabant Cum etiam graviter posset impediri ecclesiastica utilitas et libertas si quolibet judice imperito forsan aut etiam malitioso temere jaculante sententiam Rex seu quicunque alius princeps ad ecclesiastica bona manum extenderet quasi eorundem executioni sententiam mandaturus ac etiam et hoc grave inter sacerdotium atque regium scandalum generari Quidquid ab eisdem judicibus taliter factum est vel ab aliis per studium eorundem de fratrum nostrorum consilio irritum decrevimus et inane verum quia per expressam confessionem monachorum de Charitate nobis constitit evidenter Cluniacensem abbatem possessionem instituendi ac destituendi pro sue libito voluntatis in monasterio de Charitate priores et corrigendi ac ordinandi que corrigenda vel ordinanda vidisset per viginti annos licet ipsi monachi de Charitate eamdem usurpatam asserant habuisse nos exigente justitia sibi ejusdem possessionis commodum conservantes tam destitutionem dicti Gaufridi a regimine prioratus quam substitutionem præfati Vuillelmi et sigillorum damnationem jam dictam excommunicationis quoque sententiam quam in eumdem Gaufridum et ejus complices idem abbas propter rebellionem hujusmodi promulgavit authoritate apostolica duximus confirmandas ideoque monemus quatenus destitutionis et institutionis ac damnationis sigillorum sententias facientes per censuram ecclesiasticam sublato appellationis obstaculo firmiter observari ac thesaurum privilegia libros chartas et universa ecclesiastica ornamenta a quibuscunque alienata fuerant vel substructa monasterio restitui memorato dicto abbati ex parte nostra firmiter injungatis ut possessionibus et aliis quibus monachi memorati predictos comitem et marescallum seu quoscunque alios spoliati fuerint eorum priori ac ipsis plenarie restituas eisdem beneficium absolutionis impendat et paterna ipsos benignitate pertractet ac possessiones alienatas in enormem ejusdem monasterii lesionem ad jus et proprietatem ipsius secundum formam in nostris literis comprehensam juxta quod in nostra præsentia ejus monachi anno præterito promiserunt studeat revocare Ceterum si dicti prior et monachi de Charitate omnes vel major aut sanior pars eorum super libertate monasterii sui de jura voluerint experiri nos eos benigne cum requisiti fuerimus audiemus sicut videbimus expedire Taliter autem satagat ipse abbas pacificare ac reformare statum monasterii memorati conservando rationes et immunitates ipsius ne nos propter ejus negligentiam aut insolentiam compellamus de ipso monasterio aliud ordinare Quod si non omnes [] Duo vestrum [] Vos denique filii abbates [] Datum Laterani XIV kalendas januarii pontificatus nostri anno quinto decimo